Deprem izolatörü nedir? ne işe yarar ?

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Gelişmiş ülkelerde Depremlerden sonra hizmet vermesi hayati önem taşıyan köprü, viyadük, itfaiye binası, hastane, iletişim binası gibi yapılarda deprem izolatörü kullanılması şart koşulmaktadır. İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afer Yönetimi Enstitüsü’den DR.Öğretim Üyesi Fatih SÜTÇÜ Deprem yalıtımı ve deprem izalatörlerini anlattı.

Türkiye’de büyük can kaybına sebep olan 1999 depremi sonrasında, konut projelerinin dayanıklılığı konusunda birçok soru işaretine sebep olmuştur. Bununla birlikte yapılan açıklamalar doğrultusunda ise, deprem sonucu yıkılan binaların yapı malzemelerinin yetersizliği ve temelin sağlam olmadığı belirtilmiştir..

İşte 10 Soruda Deprem izolatörü nedir? ne işe yarar ?

Deprem yalıtımı nedir?

Deprem yalıtımı, isminden de anlaşılabileceği üzere binaları depremden ve depremin zararlı etkilerinden yalıtan teknolojidir. Nasıl ki su yalıtımı suyun geçişine engel oluyorsa ya da ısı yalıtımı ısı geçişine engel oluyorsa deprem yalıtımı da depremin, yer sarsıntısının zararlı etkilerinin binaya geçmesine engel olan teknolojidir. Deprem yalıtımı için binaların temel seviyesinde kullanılan, deprem izolatörleri, deprem sırasında binanın sağa sola sallanmasına engel olur. Böylelikle binalar hasar almadan depremi atlatabilirler. Yalnızca taşıyıcı sistemler, yani kolonlar ve kirişler değil, deprem yalıtımlı binalarda içerideki insanlar, eşyalar, hiçbir zarar almadan depremi atlatabilirler.

Deprem izolatörü çalışma prensibi nedir?

Deprem izolatörü deprem yalıtım teknolojisinde kullanılır. Çalışma prensibi şudur nasıl ki su yalıtımı binaya su girmesini engelliyor, deprem yalıtımı da depremin etkilerinin binaya girmesine engel oluyor. Deprem yalıtım birimleri yani izolatörler, binanın temel seviyesinde kullanılıyorlar. Bunlar yatayda çok rahat hareket edebilen malzemeler. Bu da şu demek oluyor, bir deprem sırasında yer şiddetli bir şekilde sarsılırken bunun etkisi binaya girmiyor ve bina olduğu yerde duruyor ya da çok hafif, beşik gibi bir salınım yapıyor. Böylelikle deprem sırasında hiç sarsılmadan depremi atlatabiliyor. Siz de binanızı güvenli bir şekilde kullanmaya devam edebiliyorsunuz.

Türkiye’de deprem izolatörü üretimi yapılıyor mu, test merkezleri var mı?

Ülkemizde deprem yalıtım birimi üreten üreticilerimiz var. Eğri yüzeyli sürtünmeli sarkaç sistemi olan deprem yalıtım birimlerinden üretiliyor. Bununla beraber, test merkezimiz de mevcut ve bunların sayısının da artması bekleniyor. Test merkezi konusunda ülkemiz dünyanın birçok ülkesinin ilerisindedir.

Deprem yalıtımı hangi binalara uygulanabilir hangi yapılara uygulanamaz?

Deprem yalıtım teknolojisi, her tür binada ve yapıda kullanılabilir. Bunlar az katlı veya çok katlı binalar olabilir, köprü tipi yapılar olabilir. Her tür binada uygulaması mümkündür. Sadece şunu unutmamak gerekir, bu tür binalar, depremde yer sarsılırken kendileri sarsılmaz. Siz yerden baktığınız için sanki yerin durup binanın sallandığını da düşünebilirsiniz. Dolayısıyla etrafında hareket etmesine olanak verecek kadar alan bulunan bütün binalarda deprem yalıtım teknolojisi kullanılabilir.

Deprem izolatörü servis ömrü nedir? Yapısal olarak bir sorun oluşursa değiştirmek mümkün mü?

Deprem İzolatörlerin servis ömrü bina ömrü kadardır. Servis ömrü boyunca deprem yalıtım birimlerinde herhangi bir sıkıntı olduğunda izolatörler rahatlıkla değiştirilebilir. Buna göre montajları yapılmaktadır. Tıpkı binanın diğer yapı elemanlarında sıkıntı olduğunda değiştirildiği gibi deprem yalıtım birimini de değiştirmek mümkün.

Türkiye’de deprem yalıtım sistemi ne tür binalarda kullanılıyor?

Türkiye’de ve aslında dünyada deprem yalıtımlı binalar, özellikle bir afet durumunda stratejik olarak öncelikli olan yapı tiplerinde kullanılmaktadır. Hastaneler, okullar, kamu kuruluşları, ulaşım tesisleri, enerji tesisleri ve data merkezleri gibi afet sırasında ve sonrasında stratejik olarak önemli olan binalarda deprem yalıtımı teknolojisi kullanılmaktadır.

Mevcut binaya deprem yalıtım teknolojisi sonradan eklenebiliyor mu?

Eklenebiliyor. Bazı binaların deprem güvenliği yeterli olmayabilir. Bu tür binaların güçlendirilmesi gerekir. Fakat bina çalışır durumdayken güçlendirmenin mecbur olduğu durumlarda binanın içerisindeki bütün operasyonlar devam ederken, binanın temel seviyesinde sonradan deprem yalıtım katmanı ilave edilerek bina depremin bütün sarsıcı ve yıkıcı etkilerinden korunabilir

Mevcut binaya deprem yalıtım teknolojisi sonradan eklenebiliyor mu?

Deprem yalıtımlı bir binada deprem sonrası elektrik, su, doğalgaz tesisatı, asansör gibi sistemler zarar görür mü? Aynı fonksiyonlarıyla çalışmaya devam edebilirler mi?

Deprem yalıtımlı binalardaki tesisatlar, örneğin elektrik, gaz, su ya da asansör sistemleri gibi sistemler, eğer deprem yalıtımına uygun bir şekilde yapılmışlarsa depremden hiç zarar görmeden deprem sonrasında da aynı fonksiyonlarını sürdürebilirler, hiçbir zarar görmeden kullanılmaya devam edebilirler.

Kaç çeşit izolatör var ve özellikleri nedir?

Deprem izolatörleri temel olarak iki tiptir. Bunlardan biri kauçuk deprem izolatörleri, ikincisi eğri yüzeyli, sürtünmeli sarkaç tipi dediğimiz metalden yapılmış deprem izolatörleridir. Ikisinin de özellikleri birbirine son derece benzer. Her ikisi de deprem yalıtım teknolojisi uygulamasında güvenli bir şekilde kullanılabilir.

Türkiye’nin, Deprem İzolatör’lü İlk Konut Projesi Mavera Comort sakinlerine, deprem anında ve sonrasında binanın tüm fonksiyonlarında kesinti olmaksızın, güven ve konfor içinde bir yaşam kalitesi sunuyor.

Mavera Comfort Lansmanı, Deprem İzolatör Simülasyonu