Mimarlık ve inşaat projelerinin ilk adımlarından biri olan avan proje, yapılaşma sürecinde kritik bir aşamadır. İster konut projesi olsun, ister ticari bina ya da kamu yapısı; avan proje sayesinde inşa edilecek yapı hakkında genel bir fikir edinilir. Peki avan proje nedir, ne işe yarar ve nasıl hazırlanır? Tüm yönleriyle detaylandırdığımız bu içerikte, asansör avan projeleri gibi özel türlere de değiniyoruz.

Avan Proje Nedir?

Avan proje, Türkçede “ön hazırlık projesi” anlamına gelir. Mimari projelerin ilk basamağını oluşturur. Yapının temel özelliklerini ve genel tasarımını içerir ancak uygulamaya yönelik ayrıntılar yer almaz. Yani uygulama projesinden önce gelen, taslağa benzeyen bir plan türüdür.

Özellikle ruhsat alma sürecinin ön aşamalarında kullanılır. Arsa üzerinde ne tür bir yapı planlandığı, bu yapının boyutları, kat sayısı, daire büyüklükleri, sosyal alanlar ve kullanım amacına dair genel bilgiler avan projeyle belirlenir.

Avan Proje Ne İşe Yarar?

Avan proje bir nevi “ön izleme planıdır”. Hem belediyeye, hem de yatırımcıya yapı hakkında genel hatlarıyla bilgi sunar.

Avan Proje İçeriğinde Neler Bulunur?

Her yapı türüne göre değişiklik gösterse de tipik bir avan proje şunları içerir:

Avan projede; kolon, kiriş, perde, tesisat gibi taşıyıcı sistem detayları yer almaz. Ancak bina kaç katlı olacak, kaç bağımsız bölüm bulunacak gibi mimari veriler sunulur.

Avan Proje Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Avan proje hazırlanırken hem teknik hem çevresel faktörler dikkate alınmalıdır. Dikkat edilmesi gereken temel unsurlar şunlardır:

  1. Arsa bilgileri doğru girilmelidir: Parsel sınırları, imar durumu ve yapı yaklaşma mesafeleri proje içine entegre edilmelidir.

  2. Çevre analizleri yapılmalıdır: Güneş yönü, hâkim rüzgarlar, komşu yapılar, yol bağlantıları göz önüne alınmalıdır.

  3. İmar mevzuatına uygunluk sağlanmalıdır: Yapı yüksekliği, çekme mesafeleri, TAKS/KAKS oranlarına göre çizim yapılmalıdır.

  4. Ortak alanlar belirtilmelidir: Asansör, yangın merdiveni, otopark, sosyal alan gibi yapılar da avan projede yer almalıdır.

Avan Proje Ölçekleri Nelerdir?

Avan projeler farklı detay seviyelerine göre çeşitli ölçeklerde hazırlanabilir:

Genellikle 1/100 veya 1/200 ölçek avan projeler belediyelere sunulmak üzere tercih edilir.

Avan Proje Çizimi Nasıl Yapılır?

Avan proje çizimleri, lisanslı mimarlar veya proje ofisleri tarafından hazırlanır. Yazılımlar arasında AutoCAD, ArchiCAD, Revit, SketchUp gibi CAD tabanlı araçlar kullanılır.

Avan Proje ve Ruhsat Süreci

Avan proje belediye tarafından incelendikten sonra eksiklik yoksa uygulama projelerine geçilir. Uygulama projeleri şunları kapsar:

Uygulama projeleri tamamlandıktan sonra yapı ruhsatı alınabilir.

Asansör Avan Projesi Nedir?

Asansörlerin projelendirilmesi de başlı başına bir mühendislik işidir. Asansör avan projesi, binaya yerleştirilecek asansörlerin teknik planlarını, ölçülerini ve kurulum detaylarını içerir. Asansör avan projesi;

Yük, insan veya panoramik asansör fark etmeksizin her biri için ayrı avan projeler gereklidir.

Asansör Avan Projesi Nasıl Hazırlanır?

  1. Asansör kuyusunun ölçüleri belirlenir.

  2. Taşıma kapasitesi, durak sayısı ve kat açıklıkları projeye işlenir.

  3. Asansör motor dairesi (varsa) ve makine ekipman yerleşimi planlanır.

  4. Yangın yönetmeliği ve engelli erişimi gibi standartlara uygunluk kontrol edilir.

Avan proje, ruhsat sürecinde makine mühendisliği denetimi açısından oldukça önemlidir. Belediyeye asansör avan projesi sunulmadan yapı ruhsatı tamamlanamaz.

Avan Proje Örneklerine Nereden Ulaşılır?

İnternette farklı bina tiplerine uygun olarak çizilmiş örnek avan projeler mevcuttur. Özellikle mimarlık öğrencileri veya yatırımcılar bu örneklerden faydalanabilir. Konut, villa, ticari bina, apartman veya site avan projeleri ayrı ayrı incelenebilir.

Avan Proje, Yapılaşmanın Stratejik Başlangıç Noktasıdır

Avan proje, mimarlıkta yalnızca bir teknik taslak değil; aynı zamanda projenin ruhunu yansıtan ön izlemedir. Ruhsat sürecinin başlangıç aşamasını oluşturur. Gerek konut projelerinde, gerekse ticari yapılarda, projenin şekillenmesi, ruhsat alınması ve tüm mimari sürecin ilerleyebilmesi için avan proje vazgeçilmezdir.

Özellikle asansör gibi uzmanlık isteyen sistemlerde avan projeler, mühendislik denetimi açısından da büyük rol oynamaktadır.