Cebri Satış Nedir? Şartları, Süreci ve Tapu Masrafları
Cebri satış, borçlarını ödemeyen kişilerin taşınmaz ya da taşınır mallarının devlet eliyle zorunlu şekilde satılması işlemidir. Bu satış türü, genellikle alacaklının talebi üzerine ve mahkeme kararıyla başlatılan icra işlemleri sonucunda gerçekleşir. Türk hukuk sisteminde 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu kapsamında düzenlenmiş olan cebri satış, hem alacaklı hem de borçlu açısından ciddi sonuçlar doğurur.
Bu rehberde cebri satışın ne olduğunu, nasıl yapıldığını, tapu işlemleri için gereken evrakları, tapu masraflarını ve 2025 yılı güncel detaylarıyla birlikte sürecin tüm yönlerini ele alıyoruz.
Cebri Satış Ne Demektir?
Cebri satış, borçlunun taşınır veya taşınmaz mallarının, mahkeme kararıyla ya da icra takibi sonucunda devlet gücüyle satılması işlemidir. Bu işlemde amaç, alacaklının tahsil edemediği borcu, borçlunun mal varlığı üzerinden karşılamaktır.
Cebri satış, halk arasında genellikle “icradan satış” olarak da bilinir. Bu satışlar mahkemeler veya icra daireleri gözetiminde gerçekleşir ve satılan malın bedeli, borçluya değil doğrudan alacaklıya aktarılır.
Cebri Satış Süreci Nasıl İşler?
Cebri satış süreci birçok adımı içerir. İşte sürecin genel hatları:
1. İcra Takibinin Başlatılması
Alacaklı, borcunu tahsil edemediği durumda icra dairesine başvurur. İcra dairesi, borçluya ödeme emri gönderir. Bu noktada borçluya 7 gün içinde ödeme yapması gerektiği bildirilir.
2. İtiraz Süresi
Borçlu, ödeme emrine karşı 10 gün içinde itiraz edebilir. İtiraz edilmezse icra kesinleşir.
3. Haciz İşlemi
Borçlu ödeme yapmazsa, mal varlığı üzerinde haciz işlemi uygulanır. Bu aşamada taşınmazlar veya taşınırlar tespit edilir ve icra yoluyla el konulur.
4. Cebri Satış Talebi
Haczedilen malların satışını alacaklı talep eder. İcra dairesi, satışı gerçekleştirmek için gerekli işlemleri başlatır.
5. Satış İlanı ve Duyuru
Taşınmaz ya da taşınır mallar için resmi ilanlar yayınlanır. Satış tarihi, saati ve yeri ilanlarda belirtilir.
6. Cebri Artırma (Açık Artırma)
Cebri satış genellikle açık artırma yöntemiyle yapılır. En yüksek teklifi veren kişi malı satın alır. Borçlu kişinin rızası aranmaz.
7. Ödeme ve Tapu Tescili
Satışı kazanan kişi, bedeli öder ve icra müdürlüğü tarafından tapuya resmi bildirim yapılır.
Cebri Satışta Hangi Mallar Satılır?
Cebri satışta hem taşınmaz (arsa, konut, iş yeri, tarla) hem de taşınır (araç, eşya, makine vb.) mallar icra takibine konu olabilir. En çok karşılaşılan uygulamalar ise şu şekildedir:
-
İcradan arsa satışı
-
İcradan konut satışı
-
İcradan araç satışı
-
İcradan ticari eşya satışı
Cebri Satışta Tapu Masrafı Ne Kadardır?
Cebri satışla bir taşınmaz satın alan kişinin üzerine tapu kaydı yapılırken tapu harcı ödemesi gerekir. 2025 yılı itibariyle bu masraf:
Satış bedelinin %0.15’i kadardır.
Bu oran, normal tapu devrinden düşüktür. Çünkü cebri satış işlemleri, sözleşmesiz tapu devri olarak değerlendirilir. Masraf, genellikle alıcı tarafından ödenir.
Tapu Devri İçin Gerekli Belgeler
Cebri satış yoluyla taşınmaz edinen kişinin tapu işlemlerini tamamlayabilmesi için aşağıdaki belgeleri temin etmesi gerekir:
-
Kimlik belgesi (satışı kazanan kişi ya da temsilcisi)
-
Vekaletname (eğer işlem vekil tarafından yapılıyorsa)
-
6x4 cm boyutunda bir adet fotoğraf
-
İcra müdürlüğü tarafından düzenlenen satış kesinleşme yazısı
-
Tapu harcı ödendi dekontu
Cebri Satışın Hukuki Dayanağı
Cebri satış işlemleri İcra ve İflas Kanunu’nun 32. maddesi başta olmak üzere çeşitli hükümlerle düzenlenmiştir. Bu kanun uyarınca:
-
Borcun 7 gün içinde ödenmemesi
-
Borçlu tarafından mal beyanında bulunulmaması
-
Borçlunun rızasının aranmayacağı ve satışın doğrudan icra eliyle yapılacağı açıkça belirtilmiştir.
Cebri Satışın Geçersiz Sayılma Durumu (Tefviz Feshi)
Satış işlemleri sırasında usulsüzlük, ahlaka aykırılık ya da hukuki hata varsa, satış iptal edilebilir. Buna tefvizin feshi denir. Şu durumlarda söz konusu olabilir:
-
Eksik duyuru yapılması
-
Satışa hile karışması
-
Değersiz kıymet takdiri yapılması
Fesih davası açmak isteyen kişiler, satış tarihinden itibaren 1 yıl, usulsüzlüğü öğrenme tarihinden itibaren 10 gün içinde mahkemeye başvurmalıdır.
Cebri Satışın Avantajları
Cebri satış yoluyla mal almak özellikle yatırımcılar için bazı avantajlar sunar:
-
Piyasa fiyatının altında taşınmaz edinme imkanı
-
Vergi muafiyetleri ve düşük harç oranları
-
İcraya düşmüş mülklerin değer kazanma potansiyeli
Ancak bu tür satışlarda taşınmazın gizli borçları, tahliye sorunları gibi riskler de bulunabilir. Bu nedenle önceden iyi bir araştırma yapmak şarttır.
Cebri Satışta Dikkat Edilmesi Gerekenler
Cebri satıştan taşınmaz veya araç satın almayı düşünen kişiler için bazı önemli uyarılar:
-
Taşınmaz üzerinde ipotek, şerh, haciz gibi kayıtlar olup olmadığını kontrol edin.
-
Satış ilanında belirtilen ekspertiz raporunu dikkatle inceleyin.
-
Satış sonrası tahliye konusunda hukuki sorun yaşanabileceğini unutmayın.
-
Satın aldığınız taşınmazın geçmiş elektrik, su, aidat gibi borçlarını kontrol edin.
Cebri Satış Hangi Kurumlar Tarafından Yapılır?
Cebri satış işlemlerini yürüten kurumlar şunlardır:
-
İcra Daireleri: En yaygın cebri satış işlemleri burada gerçekleşir.
-
Vergi Daireleri: Vergi borçları nedeniyle mülk satışlarını yapabilir.
-
Belediyeler: Emlak vergisi borcu gibi nedenlerle satış düzenleyebilir.
-
Kamu Kurumları: SGK, TEDAŞ gibi kurumlar da icra yoluyla satış gerçekleştirebilir.
Cebri Satışta Bilinçli Hareket Edin
Cebri satış, hem alacaklının alacağını tahsil etmesi hem de borçlunun borcunun zorla da olsa kapatılması için etkili bir yöntemdir. Ancak özellikle alıcılar açısından dikkatli olunması gereken ciddi bir süreçtir. Taşınmazın hukuki durumu, değerlemesi, satış koşulları ve sonrası süreçler dikkatle analiz edilmelidir.
Cebri satıştan mülk edinmeyi düşünüyorsanız, mutlaka bir gayrimenkul hukuku avukatı veya uzman danışmanlık firması ile çalışarak riskleri en aza indirebilirsiniz.