Çevre Temizlik Vergisi (ÇTV) Nedir? Kimler Öder, Nasıl Hesaplanır?
Günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız ancak detaylarını çoğu zaman bilmediğimiz vergilerden biri de çevre temizlik vergisi (ÇTV)’dir. Konut sahipleri, kiracılar ve iş yeri kullanıcıları açısından önemli olan bu vergi, belediyeler tarafından sunulan temizlik hizmetlerinin finansmanını sağlar. Peki çevre temizlik vergisi nedir, ne zaman ve nasıl ödenir? Boş dükkân için ödenir mi? Kimler muaf tutulur? 2025 yılı için tüm bu soruların yanıtlarını kapsamlı ve sade bir şekilde bu yazıda bulacaksınız.
Çevre Temizlik Vergisi Nedir?
Çevre Temizlik Vergisi, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun Mükerrer 44. maddesi uyarınca alınan, belediyelerin sunduğu çöp toplama, sokak temizliği, kanalizasyon ve çevre sağlığı hizmetleri karşılığında alınan bir vergidir. Bu vergi sayesinde belediyeler, şehirlerin ve yerleşim alanlarının düzenli olarak temiz tutulması için bütçe oluşturur.
Kapsamı Nedir?
Çevre temizlik vergisi, aşağıdaki hizmetlerin finansmanı amacıyla alınır:
-
Konut ve iş yerlerinden çöp toplama
-
Sokakların ve kaldırımların süpürülmesi
-
Kanalizasyon sisteminin temizliği
-
Katı atık bertarafı ve geri dönüşüm uygulamaları
-
Çevre sağlığı önlemleri
Bu vergiden elde edilen gelirler, doğrudan belediye bütçesine aktarılır ve ilgili hizmetler için kullanılır.
Kimler Çevre Temizlik Vergisi Öder?
ÇTV’nin mükellefi, taşınmazı fiilen kullanan kişidir. Yani;
-
Konutlarda kiracı ya da sahibi
-
İş yerlerinde kiracı ya da mal sahibi
-
Kamu kurumları ya da özel işletmeler
taşınmazı kim kullanıyorsa vergi ondan tahsil edilir. Bu nedenle özellikle iş yerlerinde genellikle kiracı, konutlarda ise konutu fiilen kullanan kişi vergiden sorumludur.
Ev Sahibi mi Kiracı mı Öder?
-
Konutlarda: Su aboneliği genellikle kimin üzerineyse o kişi sorumlu olur. Kiracı oturuyorsa ve su aboneliği kendi adınaysa ÇTV de ona çıkar.
-
İşyeri kiracısı: ÇTV doğrudan kiracının sorumluluğundadır. Eğer ödeme yapılmazsa borç doğrudan ona yansıtılır.
Kimler Muaf?
Bazı kişiler ve taşınmazlar çevre temizlik vergisinden muaf tutulur. Muafiyet durumu hem sosyal durumlara hem de taşınmazın fiziki kullanımıyla ilgilidir.
1. Kullanılmayan Yapılar (Boş Dükkan ve Konut)
Eğer bir taşınmaz fiilen kullanılmıyorsa, yani boşsa, çevre temizlik vergisi alınmaz. Ancak bunun için belediyeye yazılı bildirimde bulunmak gerekir. Aksi halde vergi tahakkuk etmeye devam eder.
2. Köy ve Hizmet Verilmeyen Alanlar
Temizlik hizmeti verilmeyen yerleşim birimlerinde (örneğin bazı köyler ya da mücavir alan dışında kalan yerler), ÇTV alınmaz.
3. Sosyal Durum Bazlı Muafiyetler
Aşağıdaki kişiler, konutlarında oturmaları şartıyla ÇTV’den muaf tutulabilir:
-
Emekliler
-
Engelliler
-
Şehit yakınları ve gaziler
-
Dul ve yetimler
-
Geliri olmayan veya tek geliri emekli maaşı olanlar
Bu kişilerin belediyeye başvurarak muafiyet talebinde bulunmaları gerekir.
Çevre Temizlik Vergisi Ne Kadar? (2025)
Vergi tutarı, taşınmazın türüne ve kullanım alanına göre değişiklik gösterir. 2025 yılı için belediyeler tarafından belirlenen tarifeler bölgelere göre farklılık gösterebilir.
Konutlar için:
ÇTV genellikle su faturalarına yansıtılır. Örnek olarak bir evde ortalama 20 m³ su tüketiliyorsa, aylık ÇTV tutarı 20-40 TL arasında olabilir.
İş yerleri için:
Vergi, metrekareye göre alınır. 2025 yılı için bazı örnek rakamlar:
İş yeri Tipi | Yıllık ÇTV (m² başına) |
---|---|
1. Sınıf işyeri (büyük ofis) | 1.500–2.000 TL |
2. Sınıf işyeri (market vb.) | 1.000–1.500 TL |
Küçük esnaf | 500–1.000 TL |
Kesin rakamlar belediyelere göre değişiklik gösterebilir.
Boş Dükkan İçin Çevre Temizlik Vergisi Ödenir mi?
Hayır. Boş dükkan ya da kullanılmayan konutlar için çevre temizlik vergisi ödenmez. Ancak bu durumun geçerli olabilmesi için belediyeye dilekçe ile bildirilmesi gerekir. Aksi takdirde sistemde aktif gözüken yerler için vergi çıkmaya devam eder.
❗️ Unutmayın: Otomatik muafiyet uygulanmaz, beyan şarttır.
Kiracı Çevre Temizlik Vergisini Ödemezse Ne Olur?
ÇTV kiracıya aitse ve ödemezse:
-
Belediyeler borç kaydı oluşturur
-
Gecikme faizi işler
-
Uzun vadede icra işlemi başlatılabilir
-
Su abonesine borç yazılır, hizmet kesintisi olabilir
Eğer taşınmaz sahibinin üzerine borç yazılmışsa, bu durum kiracı ile mal sahibi arasında hukuki ihtilafa dönüşebilir.
ÇTV Ne Zaman Ödenir?
Çevre temizlik vergisi yılda iki taksit halinde ödenir:
-
1. Taksit: 1 Mart – 31 Mayıs
-
2. Taksit: 1 Kasım – 30 Kasım
Konutta su faturası üzerinden tahsilat yapılıyorsa, bu tarihler dışındaki aylarda da otomatik ödeme gerçekleşebilir.
Nasıl Ödenir?
ÇTV ödemesi aşağıdaki yöntemlerle yapılabilir:
-
Belediye veznesine giderek
-
İnternet üzerinden e-belediye portalından
-
Anlaşmalı bankalar ve PTT şubelerinden
-
Su faturasıyla entegre ödemelerde otomatik olarak
📌 Emlak vergisi ve çevre temizlik vergisi genellikle birlikte ödenir, ancak farklı vergi türleridir.
Emlak Vergisi ile Farkı Nedir?
Özellik | Emlak Vergisi | Çevre Temizlik Vergisi |
---|---|---|
Kime uygulanır? | Taşınmazın malikine | Taşınmazı kullanan kişiye |
Nasıl hesaplanır? | Rayiç bedel üzerinden %0.1–0.3 | m² başına sabit tutar |
Ne zaman ödenir? | Mart – Kasım (2 taksit) | Mart – Kasım (2 taksit) |
Tahsil şekli | Belediye veznesi, e-devlet | Su faturası, belediye, e-belediye |
ÇTV Bildirimi Nasıl Yapılır?
Taşınmaz yeni alındığında ya da kiracı değiştiğinde mutlaka belediyeye çevre temizlik vergisi bildirimi yapılmalıdır. Bu bildirim sayesinde:
-
Mükellefiyet güncellenir
-
Yanlış kişiye borç çıkması engellenir
-
İleride sorun yaşanmaz
ÇTV Hatalı Tahakkuk Ederse Ne Yapılmalı?
Eğer boş bir konut veya dükkan için vergi tahakkuk etmişse:
-
Belediye’ye itiraz dilekçesi verin
-
Taşınmazın kullanımda olmadığını gösteren belgeleri ekleyin
-
Gerekiyorsa su faturası / elektrik tüketim raporu sunun
-
Varsa eski kiracı bilgilerini ekleyin
İtiraz kabul edilirse tahakkuk iptal edilir ve varsa borçlar düşürülür.
ÇTV Bilinçli Ödenirse Sorun Çıkmaz
Çevre temizlik vergisi, belediyelerin sunduğu hizmetler karşılığında alınan adil ve zorunlu bir vergidir. Ancak bu vergiyle ilgili en büyük sorun, bilgilendirme eksikliği ve yanlış mükellef kaydı kaynaklı hatalardır.
Tavsiyeler:
-
Kiracıysanız su aboneliğinizle birlikte ÇTV’nizi de kontrol edin
-
Ev veya iş yeriniz boşsa belediyeye yazılı bildirim yapın
-
Muafiyet hakkınız varsa belgelerle başvuru yapmayı unutmayın
-
Emlak vergisi ve ÇTV ödemelerini zamanında yaparak gecikme faizinden kaçının