Cittaslow Nedir? Türkiye’nin En Sakin Şehirleri (2025 Güncel Liste)
Gürültüden, stresten ve hızlı yaşamdan sıkıldıysanız, Cittaslow (Sakin Şehir) hareketi tam size göre! Peki ama Cittaslow nedir ve Türkiye’de hangi şehirler bu unvanı taşıyor? 2025 yılı itibariyle güncel listeyle birlikte keşfedelim!
Cittaslow Nedir?
Cittaslow, 1999 yılında İtalya’da doğmuş bir yaşam felsefesidir. “Yavaş şehir” anlamına gelir. Bu hareketin amacı; yerel kimliği koruyan, çevreye duyarlı, sürdürülebilir, sessiz ve huzurlu şehirler yaratmaktır.
Bir şehir, Cittaslow ağına dahil olabilmek için şu kriterleri taşımalıdır:
-
Doğal ve kültürel zenginliklerini korumalı,
-
Trafik ve gürültü kirliliğini azaltmalı,
-
Yavaş ve sağlıklı yaşamı teşvik etmeli,
-
Yerel ürünleri ve el sanatlarını desteklemeli.
Türkiye’nin Cittaslow Şehirleri (2025 Güncel Liste)
2025 itibarıyla Türkiye’de Cittaslow ağına dahil olan şehir sayısı artmaya devam ediyor. İşte güncel ve popüler sakin şehirler:
Şehir | İl | Öne Çıkan Özellikler |
---|---|---|
Seferihisar | İzmir | Türkiye’de ilk Cittaslow; mandalinası ve tarihi dokusu meşhur |
Akyaka | Muğla | Azmak Nehri, doğal mimarisi ve su sporları ile ünlü |
Göynük | Bolu | Osmanlı mimarisi, tarihi konakları ve doğasıyla dikkat çekiyor |
Gökçeada | Çanakkale | Türkiye’nin en büyük adası, yavaş yaşam ve organik ürün cenneti |
Taraklı | Sakarya | Osmanlı döneminden kalma mimarisi ile öne çıkıyor |
Yalvaç | Isparta | Antik kentler, lavanta tarlaları ve tarih iç içe |
Gerze | Sinop | Karadeniz’in sakin yüzü; deniz ve doğa uyumu |
Vize | Kırklareli | Trakya’da huzurlu bir kaçamak isteyenler için ideal |
Halfeti | Şanlıurfa | Sular altında kalan tarihi evler ve saklı güzellikler |
Perşembe | Ordu | Karadeniz’de mavi ve yeşilin en huzurlu hali |
Neden Cittaslow Şehirlerini Tercih Etmelisiniz?
-
Trafik yok, stres yok!
-
Doğayla iç içe, temiz hava ve yeşil alanlar
-
Yavaş ve anlamlı bir yaşam
-
Yerel tatlar, kültürel miras ve el emeği ürünler
-
Kalabalıktan uzak, huzurlu tatil veya yaşam alternatifi
Cittaslow birliğine göre sakin şehir olmak için aranan şartlar neler?
Cittaslow (Sakin şehir) unvanını alabilmek için şehirlerin Slow Food hareketinin tüm adımlarını uygulamasını kabul etmesi gerekiyor. Aynı zamanda unvanı alacak şehrin, dokusunu korunmak için sürekli olarak çalışmalar yapmaya devam etmesi isteniyor. Nüfusu 50.000’den az olan şehirlerin belirlenen kriterlere uygunluğu kontrol ediliyor. sakin şehir unvanı için şu an tam 72 kritere uygunluk aranıyor. 7 ana başlık Halinde inceleyelim.
1. Çevre Politikaları
-
Hava, su ve toprak kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi,
-
Geri dönüşüm sistemlerinin etkinliği,
-
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı (güneş, rüzgar vb.),
-
Gürültü kirliliğinin azaltılması,
-
Biyolojik çeşitliliğin korunması.
2. Altyapı Politikaları
-
Yayaların ve bisikletlilerin önceliklendirildiği ulaşım sistemleri,
-
Toplu taşımanın teşvik edilmesi,
-
Trafik yoğunluğunun azaltılması,
-
Elektrik ve internet altyapısının sürdürülebilir hale getirilmesi.
3. Kentsel Yaşam Kalitesi
-
Estetik ve tarihî dokuya uygun mimari projeler,
-
Yavaş yaşamı destekleyen şehir planlaması,
-
Yürüyüş yolları, parklar, kamusal alanların artırılması,
-
Engelli bireyler için erişilebilirlik düzenlemeleri.
4. Tarımsal, Turistik ve Sanatsal Üretim
-
Yerel ürünlerin desteklenmesi ve tanıtımı (coğrafi işaretli ürünler),
-
Organik tarım ve hayvancılık uygulamaları,
-
El sanatlarının yaşatılması ve teşvik edilmesi,
-
Sakin turizm (mass tourism yerine nitelikli, yavaş turizm).
5. Yerel Ürünlerin Korunması ve Desteklenmesi
-
Yerel pazarların kurulması ve aktif işletilmesi,
-
Küçük üreticilere ve çiftçilere destek verilmesi,
-
Zincir marketler yerine yerel işletmelerin önceliklendirilmesi.
6. Misafirperverlik, Farkındalık ve Katılım
-
Kent halkının bilinçlendirilmesi ve sürece katılımının sağlanması,
-
Şehirde yaşayan herkesin projelere katkı sunabilmesi,
-
Eğitim, atölye ve kültürel etkinliklerin yaygınlaştırılması.
7. Sosyal Uyum ve Toplum Sağlığı
-
Her yaştan birey için sağlık ve sosyal hizmetlerin erişilebilirliği,
-
Kültürel çeşitliliğe saygı ve toplumsal hoşgörü,
-
Eğitimde fırsat eşitliği ve sosyal adaletin desteklenmesi.
Başvuru Süreci:
-
Belediye, Cittaslow Türkiye Koordinatörlüğü’ne başvuruda bulunur.
-
Başvuru dosyası hazırlanır; kriterlere ne ölçüde uyulduğu belgelenir.
-
Yerinde denetim yapılır.
-
Uygun görülürse uluslararası merkezin onayıyla “Cittaslow” unvanı verilir.
Türkiye’de CİTTASLOW Unvanı almış Sakin Şehirler:
İZMİR / SEFERİHİSAR
BİTLİS / AHLAT
MUĞLA/ AKYAKA
ISPARTA / EĞİRDİR
ÇANAKKALE / GÖKÇEADA
SİNOP / GERZE
BOLU / GÖYNÜK
ANKARA / GÜDÜL
GAZİANTEP / HALFETİ
ERZURUM / UZUNDERE
SAKARYA / TARAKLI
ARDAĞAN / ŞAVŞAT
ORDU / PERŞEMBE
BOLU / MUDURNU