Ev Alımında Tapu Masrafları Ne Kadar?
Konut, arsa veya ticari gayrimenkul alım-satım sürecinde karşılaşılan en önemli kalemlerden biri tapu masrafıdır. Alıcı ve satıcı arasında yapılan anlaşmalar tamamlandığında işlemlerin resmiyete kavuşması için tapuda devir gerçekleştirilir. Bu süreçte taraflardan çeşitli harçlar ve vergiler alınır. Peki tapu masrafı nedir, nasıl hesaplanır, kim öder ve nereye ödenir? Tüm detaylarıyla bu rehberde yer verdik.
Tapu Masrafı Nedir?
Tapu masrafı, konut, arsa, iş yeri gibi taşınmazların satış işlemlerinde tapuda beyan edilen satış bedeli üzerinden hesaplanan ve devlete ödenen bir tür harçtır. Türkiye’de tapu masrafı genellikle satış tutarının %4’ü olarak belirlenmiştir. Bu tutar alıcı ve satıcı arasında paylaşılabilir ya da taraflar kendi aralarında farklı bir anlaşma da yapabilir.
Örnek:
500.000 TL değerindeki bir dairenin satışında tapuya bu bedel bildirildiğinde, toplamda 20.000 TL tapu harcı ödenmesi gerekir. Bu bedel teoride alıcı ve satıcı tarafından %2 + %2 oranında paylaşılır.
Tapu Masrafı Nasıl Hesaplanır?
Tapu masrafı, satış tutarının beyanı üzerinden hesaplanır. Tapuda gösterilen bedel ne kadar yüksekse, harç oranı da ona göre yükselir. Hesaplama oldukça basittir:
Tapu Harcı = Satış Bedeli x %4
Ancak dikkat: Tapuda düşük bedel beyan etmek yasaktır ve tespit edilmesi halinde hem alıcı hem de satıcıya cezai işlem uygulanır.
Tapu İşlemi İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Tapu devri işlemi sırasında tarafların aşağıdaki belgeleri hazırlamış olması gerekir:
-
Alıcı ve satıcının nüfus cüzdanları (veya ehliyet/pasaport)
-
Tapunun aslı veya fotokopisi
-
Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) poliçesi
-
Belediyeden alınacak rayiç bedel belgesi
-
Emlak vergisinin ödenmiş olduğuna dair belge
-
Vergi borcu yoktur belgesi (özellikle arsa veya ticari mülklerde istenir)
-
Noter onaylı vekaletname (eğer işlemi bir başkası yürütecekse)
Tüm belgeler eksiksiz olarak hazırlandığında işlem süreci kısa sürede tamamlanabilir.
Tapu Masrafını Kim Öder?
Yasal düzenlemelere göre tapu harcı, alıcı ve satıcı tarafından eşit olarak ödenir. Yani her bir taraf, satış bedelinin %2’sini öder. Ancak Türkiye’de uygulamada genellikle alıcı tüm masrafı üstlenmektedir. Bu, taraflar arasında yapılan anlaşmaya göre değişebilir.
Örnek:
-
Satış bedeli: 600.000 TL
-
Toplam tapu harcı: 24.000 TL
-
Alıcı ve satıcı eşit öderse kişi başı: 12.000 TL
-
Alıcı tümünü öderse: 24.000 TL alıcı tarafından karşılanır.
Tapu Masrafları Nereye ve Nasıl Ödenir?
Tapu işlemi randevu alındıktan sonra işlem günü gelmeden e-Devlet üzerinden SMS ile bir ödeme linki veya referans numarası taraflara gönderilir. Ödeme şu yollarla yapılabilir:
-
Gelir İdaresi Başkanlığı (gib.gov.tr) üzerinden
-
Tüm banka şubeleri ve internet bankacılığı ile
-
Vakıf Katılım, Ziraat Katılım ve PTT hariç kredi kartıyla online ödeme
-
Tapu müdürlükleri tarafından verilen seri numarasıyla ödeme takibi
Ödeme yapılmadan tapu devri gerçekleşmez.
Döner Sermaye Ücreti Nedir?
Tapu işlemlerinde sadece harç değil, bir de “döner sermaye bedeli” adı altında bir ödeme alınır. Bu ödeme, tapu dairelerinin hizmet bedelidir ve her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.
2025 Tahmini Döner Sermaye Bedeli:
-
Ortalama: 850 – 1.000 TL arasında değişmektedir.
-
Bu bedel genellikle alıcı tarafından ödenir.
Tapu Randevusu Nasıl Alınır?
Tapu devri işlemi için randevu alınması şarttır. Randevu, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesi üzerinden alınabilir:
-
https://randevu.tkgm.gov.tr adresine girin.
-
Kişisel bilgilerinizle giriş yapın.
-
Tapu müdürlüğü ve işlem türünü seçin.
-
Uygun gün ve saati belirleyerek randevunuzu oluşturun.
Tapu Masraflarıyla İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Tapu harcını düşük göstermek vergi kaçakçılığına girer. Ağır cezaları vardır.
-
Tapuda bildirilen satış bedeli, rayiç değerinin altında olmamalıdır.
-
Eğer işlem noter vekaleti ile yapılacaksa, noter belgesinin tarihi ve içeriği doğru olmalıdır.
-
Satın alınan gayrimenkul ipotekli veya hacizli olabilir. Tapu öncesi mutlaka tapu kaydı kontrol edilmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
❓ Tapu masrafı iade edilir mi?
Hayır, tapu işlemi tamamlandıktan sonra ödenen harç ve masraflar iade edilmez.
❓ Tapu işlemi için tüm belgeleri alıcı mı toplar?
Hayır. Belgelerin bir kısmı alıcı, bir kısmı satıcı tarafından hazırlanmalıdır.
❓ Tapu masrafını yalnızca alıcı ödeyebilir mi?
Evet. Uygulamada bu yaygındır ancak taraflar arasında yazılı anlaşma yapılması tavsiye edilir.
❓ DASK zorunlu mu?
Evet. Konut için DASK (Zorunlu Deprem Sigortası) yapılmadan tapu devri kesinlikle yapılamaz.
Gayrimenkul alım satım sürecinin resmi tamamlayıcısı olan tapu işlemleri, doğru bilgiyle kısa sürede tamamlanabilir. Ancak bu süreçte ödenmesi gereken tapu harcı, döner sermaye ücreti, DASK poliçesi gibi masraflar önceden bilinmelidir. Hem alıcı hem de satıcı için tapu masrafı büyük önem taşır. Doğru beyan, eksiksiz belge ve zamanında ödeme ile güvenli bir işlem gerçekleştirmek mümkündür.