Gabari Nedir? İnşaatta Gabari Nedir?

Gabari, yapı ve ulaşım sektörlerinde kullanılan, nesnelerin maksimum yükseklik ve genişliğini belirten teknik bir terimdir. İnşaat sektöründe gabari, bir yapının izin verilen maksimum yüksekliğini, ulaşımda ise bir aracın geçebileceği azami ölçüleri ifade eder.

Bu kavram, şehir planlaması, yapı güvenliği ve trafik düzeni açısından büyük önem taşır. Özellikle ruhsat aşamasında, belediyeler tarafından belirlenen gabari sınırına uyulması zorunludur.

İnşaatta Gabari Nedir?

İnşaat sektöründe gabari, bir binanın yapımına başlanmadan önce ilgili belediye tarafından belirlenen maksimum yükseklik sınırıdır. Bu sınır, binanın kaç katlı olabileceğini ve mimari boyutlarını doğrudan etkiler.

Gabari Ne İşe Yarar?

• Bina yüksekliğini yasal çerçevede sınırlar.

• Şehir siluetinin kontrolsüz yükselmesini önler.

• Emsal değerleri ile birlikte yapılaşma yoğunluğunu belirler.

• Uygun mimari uyum ve çevre planlamasını destekler.

Gabari Hesaplamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gabari belirlenirken aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:

1. Kaldırım kotu esas alınır. Ölçüm kaldırım hizasından başlar.

2. Arsa yüzölçümü ve boyutları incelenir.

3. İmar planı ve emsal değeri (KAKS) dikkate alınır.

4. Gabari değeri, binanın kaç katlı olacağını belirler.

5. Örneğin; 7.50 metre gabari belirlenmişse bu yaklaşık 2 katlı yapı anlamına gelir.

6. Hesaplamalar yalnızca uzmanlar (mimar, şehir plancısı, inşaat mühendisi) tarafından yapılmalıdır.

Gabari ile Emsal Arasındaki Fark

İki kavram birlikte kullanılarak hem binanın büyüklüğü hem de yüksekliği sınırlandırılır.

Gabari Kavramı Trafikte Ne Anlama Gelir?

Trafikte gabari, araçların geçebileceği yükseklik ve genişlik sınırlarını ifade eder. Köprü altı geçişleri, tünel girişleri veya dar yollar gibi alanlarda sıkça gabari levhaları kullanılır.

Trafikte Gabari Uygulamasının Faydaları:

• Yüksek araçların geçemeyeceği alanlar önceden belirlenir.

• Sürücüler uyarılır, trafik kazalarının önüne geçilir.

• Köprü, tünel gibi alanlarda güvenlik artırılır.

Örnek: “Gabari 3.50 m” tabelası, bu yükseklikten daha büyük araçların geçiş yapamayacağını gösterir.

Neden Gabari Sınırı Getirilir?

İnşaatta:

• Şehir estetiğini ve yapı yoğunluğunu korumak

• Güneş alma hakkını ve manzara hakkını korumak

• Deprem ve yapı güvenliği açısından yapı sınırlarını denetlemek

Trafikte:

• Araç ve yol güvenliğini sağlamak

• Trafik akışını düzenlemek

• Yüksek yapılı araçların uygun güzergâhlara yönlendirilmesini sağlamak

Gabari Uygulamasına Uyulmaması Durumunda Ne Olur?

• İnşaat sektöründe, belirlenen gabariyi aşan yapılar ruhsatsız sayılır ve yıkım kararı çıkabilir.

• Trafikte ise gabariyi aşan araçlar, ilgili yollara girerse ceza alabilir, geçişi engellenebilir veya kaza riskiyle karşı karşıya kalabilir.

Gabari, hem inşaat hem de ulaşım sektöründe fiziksel sınırların güvenli şekilde belirlenmesini sağlayan temel bir kavramdır. Yapılarda yapı yüksekliğini, trafikte ise geçiş güvenliğini belirleyen bu değer, sadece teknik bir ölçüm değil; şehir düzeni, kamu güvenliği ve yapı kalitesi açısından vazgeçilmez bir kriterdir.