Gayrimenkul yatırımı yapan herkesin karşılaştığı en önemli vergisel konulardan biri değer artış kazancı vergisidir. Özellikle taşınmazın 5 yıl dolmadan satılması halinde bu verginin doğup doğmadığı, nasıl hesaplandığı ve kimlerin muaf olduğu sıkça araştırılmaktadır. Bu yazımızda, gayrimenkul değer artış kazancı nasıl hesaplanır, hangi giderler düşülebilir ve kimler bu vergiden muaftır, adım adım açıklıyoruz.

Değer Artış Kazancı Nedir?

Gelir Vergisi Kanunu’na göre, herhangi bir mal veya hak satışından doğan ve ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmeyen kazançlar değer artış kazancı sayılır. Gayrimenkul örneğinde bu, kişisel olarak sahip olunan bir taşınmazın alımından sonraki 5 yıl içinde satılmasıyla elde edilen farktır.

5 Yıl İçinde Satılan Gayrimenkulün Vergilendirilmesi

Tapuya tescil edilen tarih esas alınır. Eğer bir taşınmaz 5 yıl dolmadan satılırsa, aradaki kazanç üzerinden değer artış kazancı vergisi doğar. Bu süre dolduysa, vergi doğmaz.

5 Yıl Vergi Muafiyeti Kalktı mı?

Hayır, 5 yıl kuralı halen geçerlidir. Ancak arsa alım-satımının yoğunlaşması ve gayrimenkulün yatırım aracı haline gelmesi nedeniyle bu sürenin uzatılması veya kaldırılması tartışılmaktadır, fakat henüz yasa değişikliği olmamıştır.

Değer Artış Kazancı Nasıl Hesaplanır?

Adım 1: Enflasyonla Düzeltilmiş Alım Bedeli

Alım ve satım tarihine ait Yİ-ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) oranları kullanılarak alış bedeli enflasyonla güncellenir.

Formül:

Düzeltme Katsayısı = Satış tarihinden önceki ayın Yİ-ÜFE / Alım tarihinden önceki ayın Yİ-ÜFE
Enflasyonla Düzeltilmiş Alış Bedeli = Alış Fiyatı x Düzeltme Katsayısı

Örnek:

Düzeltme: (641,63 / 258,01) x 300.000 = 746.052,48 TL

Kazanç: 800.000 – 746.052,48 = 53.947,52 TL

Hangi Giderler Düşülebilir?

Aşağıdaki kalemler kazançtan indirilebilir:

  1. Yıllık İstisna Tutarı: 2021 için 19.000 TL

  2. Tapu Harcı: %2 oranında (örnekte: 800.000 x 0,02 = 16.000 TL)

  3. Kredi Faizleri: Sadece konut kredisine ait ve belge ile ispatlı faizler.

Vergi Matrahı:

53.947,52 – 19.000 – 16.000 = 18.947,52 TL

Vergi Oranı

Gelir Vergisi tarifesine göre:

Ödenecek Vergi: 18.947,52 x %15 = 2.842,13 TL

Kimler Değer Artış Kazancı Vergisi Ödemez?

  1. 5 Yıl Süresini Dolduranlar: Tapudan itibaren 5 yıl dolmuşsa vergi doğmaz.

  2. Miras veya Bağış Yoluyla Edinenler: Miras kalan veya bağışla alınan taşınmazlar bu vergiden muaftır.

  3. Kazanç Elde Etmeyenler: Satışta zarar edilmişse veya kazanç yoksa beyan gerekmez.

Vergi Beyanı Ne Zaman Yapılır?

Vergi, satışın gerçekleştiği yılı takip eden yılın Mart ayında gelir vergisi beyannamesi ile bildirilir. Ödeme genellikle Mart ve Temmuz aylarında iki taksitte yapılır.

Ödenmezse Ne Olur?

Gelir İdaresi Başkanlığı ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arasında veri paylaşımı mevcuttur. Beyan yapılmazsa veya eksik beyan edilirse;