Gayrimenkul Sertifikası Nedir? Nasıl Alınır? Borsada İşlem Gören Sertifikalara Dair Tüm Detaylar
Gayrimenkul sektörü, yüksek yatırım maliyetleri nedeniyle birçok küçük yatırımcı için ulaşılması güç bir alan olarak görülse de, gayrimenkul sertifikaları bu algıyı değiştirmeye aday. Özellikle son yıllarda Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Emlak Konut GYO gibi kurumların öncülüğünde geliştirilen projelerle birlikte gayrimenkul sertifikaları, yatırım dünyasına yeni bir soluk getirmiştir. Peki gayrimenkul sertifikası nedir, nasıl alınır ve borsada nasıl işlem görür? İşte tüm detaylar…
Gayrimenkul Sertifikası Nedir?
Gayrimenkul sertifikası, büyük ölçekli konut projelerinin küçük birimlere bölünerek menkul kıymet haline getirilmesidir. Bu sertifikalar, yatırımcıların bir konutun ya da projenin küçük bir hissesine sahip olmasına olanak tanır. Başka bir deyişle, bir dairenin tamamını alacak gücü olmayan yatırımcı, metrekare bazında bu gayrimenkulün sertifikalarını satın alabilir.
Bu sistem sayesinde;
-
Küçük yatırımcılar gayrimenkul projelerine katılabilir,
-
Projeye olan talep daha geniş bir kitleye yayılır,
-
İnşaat firmaları proje için finansman sağlar,
-
Sertifika sahipleri isterlerse borsada bu haklarını satabilir.
Gayrimenkul Sertifikası Nasıl Alınır?
Gayrimenkul sertifikası almak isteyen yatırımcılar için süreç oldukça şeffaftır. Aşağıdaki adımlar, bu yatırım aracına nasıl ulaşacağınızı gösterir:
1. Sertifika İhracının Duyurulması
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından onaylanan bir gayrimenkul projesi için sertifika ihracı ilan edilir. Projenin detayları, bir izahname ile duyurulur.
2. Halka Arz Süreci
Sertifikalar, birincil piyasada halka arz edilir. Tıpkı bir şirketin hisse senedinde olduğu gibi, belirlenen tarihler arasında yatırımcılar bu sertifikaları satın alabilir.
3. Borsa İstanbul’da İşlem Görme
Halka arz tamamlandıktan sonra sertifikalar, Borsa İstanbul (BIST) nezdinde işlem görmeye başlar. Bu noktadan sonra yatırımcılar, sertifikaları tıpkı hisse senedi gibi alıp satabilirler.
4. Vade Sonu veya Gayrimenkul Teslimi
Sertifika sahipleri, projedeki haklarına göre konut sahibi olma ya da nakit karşılığı ödeme alma opsiyonlarına sahip olabilir.
Gayrimenkul Sertifikası Nereden Alınır?
Sertifikalar, yatırım hesabı olan aracı kurumlar veya bankalar aracılığıyla alınabilir. Eğer daha önce Borsa İstanbul'da işlem yaptıysanız, aynı sistem üzerinden gayrimenkul sertifikalarına ulaşabilirsiniz.
-
Ziraat Yatırım
-
İş Yatırım
-
Garanti BBVA Yatırım
-
Halk Yatırım
-
Yapı Kredi Yatırım
gibi kurumlar bu işlemler için aracılık etmektedir.
Emlak Konut Gayrimenkul Sertifikası Örneği
Gayrimenkul sertifikası sisteminin Türkiye’deki ilk ve en dikkat çeken örneklerinden biri, Emlak Konut GYO tarafından 2017 yılında İstanbul Başakşehir’de hayata geçirilen projedir.
Projenin Özellikleri:
-
Toplam 1,4 milyar TL değerinde 143 milyon adet sertifika ihraç edildi.
-
Proje: Başakşehir Evleri
-
Minimum yatırım: Yaklaşık 42 TL değerinde 1 adet sertifika
-
SPK onayı ile ihraç edildi ve Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı.
Bu modelde yatırımcılar:
-
Belli sayıda sertifikayı bir araya getirerek daire sahibi olabiliyordu.
-
Daireyi almak istemeyenler ise sertifikaları piyasada satabiliyordu.
Bu model, küçük yatırımcıların büyük projelere nasıl ortak olabileceğini gösteren başarılı bir örnek olarak kayda geçmiştir.
Gayrimenkul Sertifikası İhracı Ne Demek?
İhraç, menkul kıymetlerin ilk kez piyasaya sürülmesi anlamına gelir. Gayrimenkul sertifikası ihracı ise bir konut projesinin belirli oranlara bölünerek bu parçaların sermaye piyasasında işlem görecek şekilde sertifikalara çevrilmesidir.
İhraç sürecinde aşağıdaki aşamalar izlenir:
-
Proje sahibi firma (örneğin Emlak Konut GYO) SPK’ya başvurur.
-
SPK tarafından onaylanan izahname yayınlanır.
-
Borsa İstanbul’da işlem görecek sertifikalar yatırımcılara arz edilir.
Borsada İşlem Gören Gayrimenkul Sertifikaları
Borsa İstanbul’da işlem gören gayrimenkul sertifikaları, Gayrimenkul Sertifikası Pazarı (GSP) adlı özel bir pazarda listelenir. Burada sertifikalar tıpkı hisse senetleri gibi işlem görür.
Yatırımcılar;
-
Anlık fiyatlardan sertifika alıp satabilir,
-
Portföylerini çeşitlendirebilir,
-
Vade sonunda konut hakkı kazanabilir.
Bu pazarda sertifikaların işlem kodu örneğin “GMSYH.E” gibi bir formatta yer alır.
Avantajları:
-
Düşük maliyetli yatırım
-
Kolay alım-satım imkânı
-
Nakde çevrilebilirlik
-
Borsada şeffaf fiyatlama
Gayrimenkul Sertifikasının Avantajları Nelerdir?
-
Düşük Giriş Maliyeti: Yatırımcılar, büyük miktarda sermaye gerektirmeden gayrimenkul sektörüne dahil olabilirler.
-
Likidite: Sertifikalar borsada işlem gördüğü için ihtiyaç halinde satılabilir.
-
Getiri Potansiyeli: Proje değer kazandıkça sertifika değeri artabilir.
-
Çeşitlendirme: Yatırımcılar, portföylerini gayrimenkul bazlı sertifikalarla çeşitlendirebilir.
-
Şeffaflık ve Güvence: SPK ve BIST gözetiminde işlem gören yapılar daha güvenli kabul edilir.
Gayrimenkul Sertifikası ile Ev Sahibi Olunur mu?
Evet. Sertifika sayınız, belirli bir daireyi alacak düzeye ulaştığında, doğrudan konut alma hakkınız olabilir. Emlak Konut’un uyguladığı modelde örneğin;
-
A tipi daire için 50.000 adet sertifika gerekiyorsa,
-
Bu sayıya ulaştığınızda daireyi alabilirsiniz.
Bu durum izahname ve proje şartnamesinde açıkça belirtilir. Yeterli sertifikaya ulaşamayanlar ise sertifikalarını piyasada nakde çevirebilir.
Kimler İçin Uygundur?
-
Gayrimenkul yatırımı yapmak isteyen ama bütçesi sınırlı olan yatırımcılar
-
Alternatif yatırım arayışında olan bireyler
-
Portföyüne gayrimenkul çeşitliliği eklemek isteyen profesyonel yatırımcılar
-
Bireysel emeklilik sistemine uzun vadeli katkı sağlamak isteyenler
Gayrimenkule Ulaşmanın Yeni Yolu
Gayrimenkul sertifikaları, Türkiye'de yeni yeni gelişmekte olan ancak ciddi potansiyel barındıran bir yatırım aracıdır. Küçük tasarruf sahiplerinin de büyük projelerde söz sahibi olmasını sağlayan bu sistem, özellikle Emlak Konut ve TOKİ gibi kamu kurumlarının desteğiyle daha da yaygın hale gelmektedir.
Eğer siz de bir konut projesine yatırım yaparak değerlenmesinden faydalanmak, ama daire alacak kadar bütçe ayıramıyorsanız, gayrimenkul sertifikaları sizin için ideal bir seçenek olabilir.