İcra Ceza Mahkemesi Nedir? Görevleri, Yetkileri ve İşleyişi

İcra Ceza Mahkemesi, iflas ve icra işlemlerinden doğan hukuki ihtilafların çözümü için kurulmuş, tek hâkimli, birinci derece mahkemelerden biridir. Bu mahkemeler, icra ve iflas hukukuna ilişkin ceza davalarına bakmakla görevlidir ve başlıca görevi, icra takibi süreçlerinde ortaya çıkan uyuşmazlıkları değerlendirmek ve karara bağlamaktır.

İcra Mahkemesinin Genel Özellikleri

• Tek hâkimlidir.

• Asliye Hukuk Mahkemesi’ne bağlıdır.

• Basit yargılama usulü uygulanır.

• Danışmanlık hizmeti vermez, sadece yargı faaliyetinde bulunur.

• Şahit dinleme veya yemin gibi klasik ceza yargılaması prosedürleri genellikle uygulanmaz.

İcra Mahkemesinde Görevli Kişiler

• Hâkim: Davalara bakan ve hüküm veren tek yetkili kişidir.

• Mübaşir: Mahkeme düzeninden ve çağrılardan sorumludur.

• Zabıt Kâtibi: Tutanakları tutar ve mahkeme işlemlerini resmi olarak kayıt altına alır.

İcra Mahkemesinin Görevleri Nelerdir?

İcra Ceza Mahkemesi, yetki sınırları içerisinde belirli davalara bakmakla görevlidir. Bu görevler şunlardır:

• İcra takibine yapılan itirazların değerlendirilmesi

• İhale iptali, feshi veya geçersizliği konularında karar verilmesi

• İstihkak davaları (başkasına ait malın haksız şekilde haczedilmesi) üzerine karar verme

• Borçlunun mal beyanında bulunmaması gibi suçlarda cezai kararlar verme

• Konkordato başvurularının ön değerlendirilmesi

• Taşınmaz tahliyesi ve teslimi kararlarının icrası

• İflasın kapanmasına ilişkin taleplerin değerlendirilmesi

• Kaybedilen hisselerin satışı gibi özel durumlarda usul belirlenmesi

İcra Mahkemesi Hangi Durumlarda Ceza Verir?

Eğer icra işlemleri sırasında suç teşkil eden bir eylem (örneğin, yalan beyan, mal kaçırma, mal beyanında bulunmama vb.) gerçekleşirse, İcra Ceza Mahkemesi bu eylemlere ilişkin hapis cezası, adli para cezası gibi yaptırımlar uygulayabilir.

İcra Memurlarına Yönelik Kurallar

İcra Mahkemesi’ne bağlı çalışan icra memurları, belirli kurallara tabidir:

• Yetkisini aşarak ödeme emri düzenleyemez.

• Bu tür bir usulsüzlük tespit edildiğinde ilgili memur görevden alınır ve yerine yeni bir memur atanır.

İcra Mahkemesine Katılım ve Süreç Takibi

• Dava günü ve saatinde davacının duruşmada hazır bulunması gerekir.

• Davacı, süreci takip etmezse dosya işlemden kaldırılır.

• Davalı gelmezse dosya incelenebilir; ancak her iki taraf da yoksa dava iptal edilir.

İcra Ceza Mahkemesi, alacaklı ve borçlu arasındaki hukuki dengenin korunmasını sağlar. Hızlı ve etkin çözümler sunan bu mahkemeler, icra hukuku süreçlerinin sağlıklı işlemesini ve olası suistimallerin önlenmesini amaçlar.