Gayrimenkul yatırımları günümüzde en güvenilir yatırım araçlarından biri olarak öne çıkarken, bu yatırımlar üzerinde çeşitli haklar da doğmaktadır. Bu haklar arasında en sık karşılaşılanlardan biri ise intifa hakkıdır. Peki, intifa hakkı nedir? Kimler bu haktan faydalanabilir? Tapulu bir mülk üzerinde intifa hakkı kurulabilir mi? İntifa hakkı nasıl sona erer?

Bu yazımızda, intifa hakkına dair tüm merak edilenleri detaylı ve anlaşılır şekilde ele alıyoruz.

İntifa Hakkı Nedir?

İntifa hakkı; bir taşınır ya da taşınmaz malın mülkiyeti başkasına ait olmakla birlikte, bu maldan yararlanma ve kullanma hakkının bir kişiye tanınmasıdır. Bir başka ifadeyle, mülk sahibi malın sahibi olmaya devam ederken, intifa hakkı sahibi bu malı kullanabilir, ondan fayda sağlayabilir.

Bu hak, Medeni Kanun’un 794. maddesinde düzenlenmiştir. İntifa hakkı gerçek kişilere ya da tüzel kişilere tanınabilir. Ancak tüzel kişiler için bu hak en fazla 100 yıl süreyle kurulabilirken, gerçek kişilerde bu süre kişinin ölümüyle sınırlıdır.

İntifa Hakkı ile Mülkiyet Arasındaki Fark Nedir?

Bu nedenle intifa hakkı sahibinin malı satma, devretme ya da üzerinde tasarrufta bulunma yetkisi yoktur. Ancak malı kullanma ve gelirinden faydalanma hakkına sahiptir. Örneğin, bir evin intifa hakkı bir başkasına aitse, bu kişi evi kiraya verebilir ve kira gelirini alabilir.

İntifa Hakkı Nasıl Kurulur?

İntifa hakkı üç şekilde kurulabilir:

1. Sözleşme ile Kurulan İntifa Hakkı

Taraflar arasında yapılan resmi bir sözleşmeyle kurulur. Tapulu taşınmazlarda bu hakkın geçerli olabilmesi için tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Mal sahibi, dilediği kişiye (gerçek ya da tüzel) belirli bir süreyle veya ömür boyu intifa hakkı tanıyabilir.

2. Kanuni İntifa Hakkı

Bazı durumlarda intifa hakkı doğrudan kanunla tanınır. Bu hak tapuya tescil edilmese bile geçerlidir. Örnekler:

3. Mahkeme Kararıyla Kurulan İntifa Hakkı

Mahkeme kararı ile de intifa hakkı kurulabilir. Örneğin; boşanma sürecinde eşlerden birine ortak konutun intifa hakkı verilebilir. Bu durumda, malın mülkiyeti diğer eşte kalırken, hak tanınan kişi konutta oturmaya devam edebilir.

İntifa Hakkı ile Kullanım Hakkı (Üsurfrukt) Arasındaki Fark Nedir?

Bu iki hak genellikle karıştırılır. Ancak:

İntifa Hakkı Devredilebilir mi?

Hayır, intifa hakkı kişiye özel bir haktır ve başkasına devredilemez. Ancak intifa hakkı sahibi, malı bir başkasına kiralayabilir. Yani kullanım hakkını üçüncü bir kişiye geçici olarak bırakabilir, ama intifa hakkının sahibi yine kendisi olarak kalır.

Tapulu Arazilerde İntifa Hakkı Kurulabilir mi?

Evet, tapulu taşınmazlarda intifa hakkı kurulabilir. Bu hak tapu siciline tescil edilmek zorundadır. Tapuda, malın sahibi olarak asıl malik görünürken, “intifa hakkı sahibi” bölümü ayrı olarak belirtilir. Bu tescil işlemi, ilgili tapu müdürlüğünde resmi senetle yapılır.

İntifa Hakkı Kaç Yıl Geçerlidir?

Bu süre taraflarca belirlenebilir. Belirli süreli intifa hakları sürenin sonunda kendiliğinden sona erer. Eğer süre belirtilmemişse, hak sahibinin ölümüyle birlikte intifa hakkı da sona ermiş sayılır. Tüzel kişilere tanınan intifa hakkı ise en fazla 100 yıl geçerli olabilir.

İntifa Hakkı Nasıl Sona Erer?

İntifa hakkının sona erme nedenleri şunlardır:

  1. Sürenin Dolması: Belirli süreli olarak kurulan intifa hakkının süresi bittiğinde sona erer.

  2. Hak Sahibinin Ölümü: Gerçek kişilere tanınan intifa hakkı, kişinin ölümüyle ortadan kalkar.

  3. Terkinden Feragat: İntifa hakkı sahibi, bu haktan resmi olarak feragat edebilir.

  4. Mahkeme Kararı: Hakkın kötüye kullanılması durumunda mahkeme intifa hakkını sona erdirebilir.

  5. Taşınmazın Yok Olması: Fiziksel olarak malın ortadan kalkması halinde intifa hakkı da son bulur.

  6. Kamulaştırma: Devletin malı kamulaştırması durumunda intifa hakkı da geçerliliğini yitirir.

  7. Cebri İcra ile Satış: Hacizli taşınmazın satılması halinde intifa hakkı sona erebilir.

  8. Kişiliğin Ortadan Kalkması: Tüzel kişilik sona erdiğinde intifa hakkı da biter.

İntifa Hakkı Mirasçılara Geçer mi?

Hayır. İntifa hakkı, kişiye bağlı bir haktır ve mirasçılara geçmez. Hak sahibi öldüğünde, hak da sona erer. Mülkiyet hakkı el değiştirmedikçe, mal üzerindeki tek tasarruf yetkisi tekrar malikinin olur.

İntifa Hakkı Hangi Durumlarda Avantajlıdır?

İntifa Hakkı Bilinçli Kullanıldığında Güçlü Bir Haktır

İntifa hakkı, gayrimenkul üzerinde tam mülkiyet dışında önemli bir hak kategorisidir. Kimi zaman yaşam hakkı, kimi zaman yatırım koruması, kimi zaman ise miras planlamasında tercih edilen bir yöntem olarak karşımıza çıkar.

Ancak bu hak karmaşık hukuki sonuçlar doğurabileceğinden, intifa hakkı kurulmadan önce bir avukat ya da tapu uzmanı ile görüşülmesi önemlidir.