Sosyal güvenlik, bireylerin yaşamları boyunca karşılaşabilecekleri sağlık sorunları, işsizlik, yaşlılık, malullük ve ölüm gibi çeşitli risklere karşı devlet güvencesiyle koruma altına alınmasını sağlayan sistemlerin bütünüdür. Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminde çalışanlar zorunlu olarak sigortalı olurken, çalışmayan ancak sosyal güvenceden faydalanmak isteyen bireyler için de bir çözüm vardır: İsteğe bağlı sigortalılık.

Bu yazıda “İsteğe bağlı sigorta nedir?”, “Kimler başvurabilir?”, “Prim miktarı ne kadar?” ve “İsteğe bağlı sigorta ne zaman sona erer?” gibi sık sorulan tüm sorulara yanıt bulabilirsiniz.

Sosyal Güvenlik Nedir?

Sosyal güvenlik; bireyleri ekonomik olarak zor durumda bırakabilecek risklere karşı koruyan ve onların yaşam kalitesini güvence altına alan bir sistemdir. Türkiye'de sosyal güvenlik hizmeti Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülmektedir.

İnsan hakları kapsamında değerlendirilen sosyal güvenlik, anayasal bir haktır. Devlet, vatandaşlarına sosyal güvenlik hizmetlerini sağlamakla yükümlüdür.

İsteğe Bağlı Sigortalılık Nedir?

İsteğe bağlı sigortalılık, sosyal güvencesi bulunmayan kişilerin kendi istekleriyle SGK'ya prim ödeyerek emeklilik ve sağlık gibi haklardan yararlanmasını sağlayan bir sigorta türüdür. Bu sistem sayesinde bireyler emeklilik hakkı kazanabilir ve bazı durumlarda sağlık hizmetlerinden de yararlanabilir.

Zorunlu sigortalı olma şartını taşımayan kişiler, isteğe bağlı olarak prim ödeyip sosyal güvenlik sistemine dahil olabilirler.

Kimler İsteğe Bağlı Sigortalı Olabilir?

İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için bazı temel şartlar bulunmaktadır:

Bu kriterleri taşıyan herkes isteğe bağlı sigortalı olabilir.

İsteğe Bağlı Sigortalılık Başvurusu Nasıl Yapılır?

İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyen vatandaşlar, ikamet ettikleri ilin SGK müdürlüğüne şahsen veya posta yoluyla başvurarak işlemlerini başlatabilir.

Gerekli Belgeler:

Günümüzde e-Devlet üzerinden başvuru imkanı da sunulmaktadır. Bu yöntemle kolayca sisteme giriş yaparak başvuru tamamlanabilir.

İsteğe Bağlı Sigorta Primleri Ne Kadar?

Prim miktarı, prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kişinin kendisi tarafından belirlenmektedir. SGK, her yıl asgari ücret esas alınarak bu sınırları yeniden düzenlemektedir.

2025 yılı itibarıyla örnek prim hesaplaması:

En düşük isteğe bağlı sigorta primi:
20.002 TL x %32 = 6.400,64 TL

Kişi daha yüksek bir prim ödeyerek emeklilik maaşını artırabilir. Ancak ödenen prim miktarı doğrudan emeklilik yaşını veya süresini etkilemez; emekli maaşını etkiler.

İsteğe Bağlı Sigortalılığın Sağladığı Haklar

Prim Ödeme Süresi ve Gecikme Durumları

Primler, takip eden ayın sonuna kadar ödenmelidir. Ancak yasal olarak 12 ay içinde ödenmeyen primler zaman aşımına uğrar ve ödeme hakkı ortadan kalkar. Bu nedenle düzenli prim ödemesi, sigortalılığın devamı açısından oldukça önemlidir.

İsteğe Bağlı Sigortalılığın Sona Erme Durumları

İsteğe bağlı sigortalılık şu durumlarda sona erer:

  1. Kişinin kendi talebiyle SGK’ya başvurarak sigortalılığı sonlandırması

  2. Zorunlu sigortalı bir işte çalışmaya başlanması

  3. Aylık bağlanması (emeklilik veya malullük aylığı)

  4. Sigortalının vefat etmesi

Sigortalılık sona erdiğinde, birikmiş primlere bağlı olarak emeklilik veya diğer sosyal haklar korunmaya devam edebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

1. İsteğe bağlı sigorta ile sağlık hizmeti alabilir miyim?

Evet, primlerinizi düzenli ödüyorsanız genel sağlık sigortasından yararlanabilirsiniz.

2. İsteğe bağlı sigorta ile emeklilik mümkün mü?

Evet. Prim gün sayısı ve yaş şartlarını yerine getirdiğinizde isteğe bağlı sigorta ile emeklilik hakkı kazanabilirsiniz.

3. Yurtdışında yaşayanlar da bu sigortadan yararlanabilir mi?

Evet, Türkiye ile sosyal güvenlik anlaşması bulunmayan ülkelerde yaşayan Türk vatandaşları isteğe bağlı sigorta yaptırabilir.

Sosyal Güvence İçin Bir Adım Atın

İsteğe bağlı sigortalılık, çalışmayan ama sosyal güvenlik hakkından yararlanmak isteyen bireyler için oldukça önemli bir imkandır. Özellikle emeklilik planlaması yapanlar, işsiz kalanlar ya da ev hanımları için bu sistem ekonomik bağımsızlık ve sağlık güvencesi anlamına gelir.

Başvuru işlemlerinin oldukça kolay olması, SGK’nın sunduğu online hizmetler sayesinde daha erişilebilir hale gelmiştir. Sosyal güvence sistemine dahil olmak, geleceğinizi güvence altına almak için bugünden adım atabilirsiniz.