İvazsız intikal ne demek? Mirasta İvazsız İntikal Ne Demektir?
Miras işlemleri, bağışlar ve karşılıksız mülk devri gibi konular hukuki ve mali açıdan çeşitli terimlerle ifade edilir. Bu terimlerden biri de "ivazsız intikal"dir. Tapu işlemlerinden vergi sorumluluğuna kadar birçok alanda karşımıza çıkan bu kavram, özellikle miras ve bağış işlemlerinde oldukça önemlidir. Peki, ivazsız intikal nedir, nasıl gerçekleşir ve vergilendirme nasıl yapılır? Tüm detaylarıyla açıklıyoruz.
İvazsız İntikal Nedir?
İvazsız intikal, herhangi bir bedel veya karşılık alınmaksızın bir malvarlığının bir kişiden diğerine geçmesi durumudur. “İvazsız” kelimesi hukuk dilinde "karşılıksız", “intikal” ise "devretme/geçiş" anlamına gelir.
Yani bir mülkün veya malın herhangi bir ödeme yapılmaksızın devri ivazsız intikal sayılır.
Mirasta İvazsız İntikal Ne Demektir?
Kişinin ölümünden sonra geride kalan mirasın kanuni mirasçılarına geçmesi de ivazsız intikal olarak değerlendirilir. Çünkü mirasçılar bu malvarlığını herhangi bir bedel ödemeden edinir.
Örnek:
-
Babanız vefat ettiğinde üzerine kayıtlı bir evi size kaldıysa, bu ev size ivazsız intikal yoluyla geçmiş sayılır.
-
Eğer dedeniz hayattayken size bir arsa bağışladıysa bu da ivazsız bir işlemdir.
Tapuda İvazsız Ne Demek?
Tapu işlemlerinde “ivazsız” ibaresi, bir taşınmazın karşılıksız olarak el değiştirdiğini gösterir. Genellikle bağış ya da miras intikali gibi işlemler ivazsız sayılır.
Tapudaki İvazsız İşlemler:
-
Bağış
-
Miras yoluyla geçiş
-
Hibe
-
Karşılıksız mal devri
İvazsız İntikal Nasıl Gerçekleşir?
İvazsız intikal iki şekilde gerçekleşebilir:
-
Ölüm Halinde İvazsız İntikal:
-
Vefat eden kişinin mal varlığı, mirasçılara karşılıksız geçer.
-
Mirasçıların yasal ya da atanmış olması fark etmez, intikal ivazsızdır.
-
-
Sağken Yapılan İvazsız İntikal:
-
Bağış, hibe gibi işlemler yoluyla malların karşılıksız devri.
-
Kişi hayattayken tapu üzerinden çocuğuna, eşine veya başka birine bedel almadan mülk devredebilir.
-
İvazsız İntikal Vergisini Kim Öder?
İvazsız intikal sonucunda veraset ve intikal vergisi doğar. Bu vergi;
-
Miras yoluyla intikalde mirasçılar tarafından,
-
Bağış/hibe gibi işlemlerde ise malı alan kişi tarafından ödenir.
Vergi Beyanı ve Süresi:
-
Vergi, veraset ilamı alındıktan sonra 4 ay içinde beyan edilmelidir.
-
Yurtdışında yaşayanlar için bu süre 6 aya kadar çıkabilir.
2025 Yılı İntikal Masrafı Ne Kadar?
2025 yılı itibarıyla veraset ve intikal vergisi oranları, malın türüne, tutarına ve mirasçının derecesine göre değişmektedir. Ancak genel bir tablo şu şekildedir:
Mirasın Tutarı (TL) | Vergi Oranı (%) |
---|---|
0 – 1.300.000 | 1 |
1.300.000 – 3.300.000 | 3 |
3.300.000 – 7.900.000 | 5 |
7.900.000 – 14.500.000 | 7 |
14.500.000 üzeri | 10 |
Not: Bu oranlar birinci derece yakınlar (anne, baba, çocuk) içindir. Diğer mirasçılarda oran daha yüksektir.
İvazsız İşlemler Nelerdir?
İvazsız işlemler; herhangi bir maddi karşılık olmadan yapılan tüm devir ve işlemleri kapsar:
-
Mirasla mal geçişi
-
Tapuda bağış işlemleri
-
Hibe sözleşmeleri
-
Vasiyetle yapılan mal devri
-
Bağışlanmış taşınmazlar
İvazsız ve İvazlı Ne Demek?
-
İvazsız: Karşılıksız (örneğin: bağış)
-
İvazlı: Karşılıklı ve bedelli (örneğin: satış)
Örnek:
-
500.000 TL karşılığında bir ev alırsanız ivazlı işlem yapılmış olur.
-
Babanız size aynı evi bedelsiz verirse, bu ivazsız işlem olur.
Kardeşler Arasında Mirastan Feragat Olur mu?
Evet, mirasçılardan biri miras hakkından feragat edebilir. Bu işlem iki şekilde olur:
-
Miras Sözleşmesiyle Feragat: Noter huzurunda yapılır ve geçerlidir.
-
Fiili Feragat: Miras kaldıktan sonra hak sahibi olan kişinin resmi bir beyanla hak talep etmeyeceğini beyan etmesi.
Feragat eden kişi, ivazsız feragat etmişse hiçbir karşılık alamaz.
Eğer bir bedel karşılığı vazgeçmişse bu ivazlı feragat olur.
İvazsız Suretle Meydana Gelen İntikal Ne Demek?
Bu ifade, karşılıksız olarak meydana gelen mal geçişini anlatır. Genellikle vergi beyanlarında, miras ya da bağışla edinilen malların tanımlanmasında kullanılır.
Örnek: “İvazsız suretle meydana gelen intikal sonucu elde edilen taşınmazın tapuda tescili yapılacaktır.”
İvazsız Miras Ne Demek?
Mirasın tamamı karşılıksız olarak intikal ettiğinden, tüm miras işlemleri “ivazsız miras” sayılır. Mirasçılar, bu malları bedel ödemeden devralırlar; ancak veraset ve intikal vergisi ödeme yükümlülükleri vardır.
Sık Sorulan Sorular
Ölenin veya İvazsız İntikalde Bulunan Ne Demek?
Bu ifade, miras bırakan ya da bağış yapan kişiyi anlatır. Yani malı karşılıksız olarak devreden kişidir.
İvazsız İntikalde Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Her bağış, miras veya hibe işlemi ivazsız intikal sayılır.
-
Bu işlemler tapuda “ivazsız işlem” olarak kayda geçer.
-
Veraset ve intikal vergisi ödenmelidir.
-
Mirasçılar, süresi içinde vergi beyanı yapmakla yükümlüdür.
-
Feragat, bağış ve vasiyet gibi işlemler de ivazsız olarak değerlendirilebilir.