Kat Mülkiyeti Ne Demek? Kat İrtifakı ile Kat Mülkiyeti Arasındaki Fark Nedir?
Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde karşılaşılan önemli terimlerden biri kat mülkiyetidir. Özellikle konut veya iş yeri satın alacak kişilerin dikkat etmesi gereken bu tapu türü, hukuki açıdan da ciddi önem taşır. Kat mülkiyeti, hem taşınmazın fiziki durumu hem de sahiplik haklarının net olarak belirlenmesini sağlar. Peki, kat mülkiyeti nedir, nasıl alınır, kat irtifakı ile arasındaki fark nedir ve neden önemlidir? Tüm bu soruların cevabını yazımızda bulabilirsiniz.
Kat Mülkiyeti Nedir?
Kat mülkiyeti, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, tamamlanmış bir yapının (apartman, iş merkezi, vb.) bağımsız bölümleri üzerinde kurulan mülkiyet hakkıdır. Bu mülkiyet hakkı, bağımsız birimlerin (örneğin daire, dükkan, depo, ofis gibi) maliklerine aittir ve bu bölümler tapu sicilinde açıkça belirtilerek tescil edilir.
Kat Mülkiyeti İçin Gereken Şartlar:
-
Yapı tamamlanmış ve iskan (yapı kullanım izin belgesi) alınmış olmalıdır.
-
Bağımsız bölümler kullanıma elverişli olmalıdır.
-
Her bir bölümün tapuda ayrı bir tapu kaydı olması gerekir.
Bu sistem, bir yapının ortak alanları dışında kalan, her bireyin kullanımına ve tasarrufuna açık olan alanların yasal tanımını netleştirir.
Kat İrtifakı ile Kat Mülkiyeti Arasındaki Fark Nedir?
Kat mülkiyeti ve kat irtifakı kavramları sıkça karıştırılır ancak aralarında temel farklar vardır:
| Özellik | Kat İrtifakı | Kat Mülkiyeti |
|---|---|---|
| Yapı Durumu | İnşaat halindedir veya henüz başlanmamıştır | Yapı tamamlanmış ve iskan alınmıştır |
| Tapu Türü | Arsa tapusudur | Bağımsız bölüm tapusudur |
| Kullanıma Elverişlilik | Kullanıma hazır olmayabilir | Bağımsız bölümler kullanıma hazırdır |
| Hukuki Haklar | Sınırlı mülkiyet hakları | Tam mülkiyet hakkı |
Sonuç: Kat mülkiyeti tapusu, gayrimenkulün tamamlandığını, yasal mevzuata uygun olduğunu ve kullanıma hazır olduğunu gösterir. Kat irtifakı ise bir inşaat projesi üzerinde kurulan geçici bir mülkiyet türüdür.
Kat Mülkiyeti Neden Önemlidir?
Kat mülkiyeti, bir binada yaşamak veya yatırım yapmak isteyen kişiler için birçok açıdan güvence sağlar. Bu tapu türü sayesinde:
-
Dairenin yasal durumu tescillenmiş olur.
-
Kimin hangi bağımsız bölüme sahip olduğu netleşir.
-
İmar planlarına uygunluk garanti altına alınmış olur.
-
İskan (oturma izni) alındığı için daire yasal olarak kullanıma açıktır.
-
Tapuda yer alan arsa payı oranı, aidat ve ortak gider dağılımı gibi konularda resmi dayanak oluşturur.
-
Kat mülkiyeti olmayan binalarda cezai yaptırımlar ve hukuki sorunlar yaşanabilir.
Özellikle 2007 yılında yapılan yasal düzenleme ile birlikte kat mülkiyeti tapusu olmayan yapılar için ceza uygulanması kararlaştırılmıştır. Bu da konut sahibi olmayı düşünen herkesin kat mülkiyeti konusunda daha dikkatli olmasını zorunlu kılar.
Kat Mülkiyeti Nasıl Alınır?
Kat mülkiyeti alınması için önce binanın iskan belgesine (yapı kullanım izni) sahip olması gerekir. Bu belge, binanın ruhsatlı, projeye uygun ve kullanılabilir olduğunu gösterir.
Kat Mülkiyeti Alma Süreci
1. İskan Alınması (Yapı Kullanma İzin Belgesi)
İskan, belediyeden alınır ve binanın projesine uygun şekilde tamamlandığını gösterir. Bu belge olmadan kat mülkiyeti başvurusu yapılamaz.
2. Kat Maliklerinin Ortak Başvurusu
Kat mülkiyeti başvurusu, genellikle inşaat firması tarafından yapılır. Ancak firma bu süreci tamamlamadıysa, kat malikleri bir araya gelerek dilekçe ile tapu müdürlüğüne başvurabilir.
3. Gerekli Belgeler
-
İskan belgesi (Yapı kullanma izni)
-
Kat planı ve bağımsız bölümlerin listesi
-
Her daire için DASK (zorunlu deprem sigortası) poliçesi
-
Kat maliklerine ait kimlik fotokopileri
-
Cins değişikliği (tapu türü değişimi) belgesi
-
Vergi borcu olmadığına dair yazı
4. Tapu Harcı ve Ücretlerin Ödenmesi
Kat mülkiyeti alınırken belirli oranda tapu harcı ödenir. Bu harç, taşınmazın değerine ve bulunduğu il/ilçeye göre değişebilir.
5. Tapu Siciline Tescil
Tüm belgeler ve ödemeler tamamlandığında tapu müdürlüğü, bağımsız bölümler için ayrı tapular çıkarır ve her bir malike kendi mülkiyet hakkını belgeleyen tapular teslim edilir.
Kat Mülkiyeti Olmadan Ev Alınır Mı?
Kat mülkiyeti olmadan ev satın alınması hukuken mümkündür ancak büyük riskler içerir:
-
İskan alınmadığı için elektrik, su, doğalgaz gibi aboneliklerde sorun yaşanabilir.
-
Belediye tarafından yıkım ya da para cezası uygulanabilir.
-
İmar planlarına aykırılık olması durumunda tapu iptal edilebilir.
-
Kat maliklerinin netleşmemesi, apartman yönetiminde karmaşaya neden olur.
Bu nedenle ev alırken, kat mülkiyeti tapusunun varlığı ilk kontrol edilmesi gereken kriterdir.
Kat Mülkiyeti Olmadan Kredi Çekilebilir Mi?
Bazı bankalar, kat irtifaklı tapu ile konut kredisi verebilmektedir. Ancak bu durumda;
-
Banka iskan alınması şartını koşabilir.
-
Kredi faiz oranı yüksek olabilir.
-
Tapunun cins değişikliği ve iskanın alınmaması durumunda ipotek işlemi reddedilebilir.
Kredi çekmek isteyenler için en risksiz yol, kat mülkiyetli tapuya sahip bir ev satın almaktır.
Kat Mülkiyeti Tapusunun Sağladığı Avantajlar
-
Mülkiyet hakkı net şekilde belirlenir.
-
Daireniz hukuki güvence altına alınır.
-
Ortak giderler (aidat, bakım, tamirat) adil şekilde dağıtılır.
-
Kat malikleri kurulu ve apartman yönetimi oluşturulabilir.
-
Tapuda resmî olarak bağımsız bölüm numarası yazılı olur.
-
Ev satışlarında değer artışı sağlar.
-
Yasal miras ve paylaşım işlemleri kolaylaşır.
Kat Mülkiyeti Yatırımda ve Yaşamda Güvencedir
Kat mülkiyeti, yalnızca hukuki bir kavram değil, güvenli bir yaşamın ve sağlıklı bir yatırımın anahtarıdır. Konut ya da iş yeri satın alırken yalnızca konum ve fiyat değil, tapunun türü de dikkate alınmalıdır.
Unutmayın, kat mülkiyeti tapusu olmayan evler sizi ciddi yasal sorunlarla karşı karşıya bırakabilir. Bu yüzden alım öncesi mutlaka iskan ve tapu türünü kontrol etmeli, kat mülkiyeti yoksa uzman danışmanlardan destek almalısınız.