Kira Kontratı Nedir? Kaç Bölümden Oluşur?

Ev sahibi ile kiracı arasında yapılan yazılı anlaşmalar, kira ilişkilerinin temelini oluşturur. Bu belgeler hem kiracının haklarını hem de mal sahibinin yasal güvencelerini korur. Halk arasında kira kontratı olarak da bilinen bu belgelerin resmî adı kira sözleşmesidir. Bu yazımızda kira sözleşmesi nedir, kira sözleşmesi hazırlanırken nelere dikkat edilmeli, hangi durumlarda geçersiz sayılır gibi önemli başlıkları detaylarıyla ele alıyoruz.

Kira Kontratı Nedir?

Kira kontratı, bir taşınmazın belirli bir süreyle ve bedelle kiralanması durumunda, ev sahibi ile kiracı arasında imzalanan yazılı sözleşmedir. Bu sözleşme ile kiracı belirlenen süre boyunca, kira bedeli karşılığında evi kullanma hakkı elde eder. Karşılığında, belirlenen kira tutarını ve varsa ek giderleri ev sahibine ödemeyi taahhüt eder.

Kira kontratları hem konut hem de iş yeri kiralamalarında kullanılabilir. Yazılı olması zorunlu değildir; ancak yazılı sözleşme, olası anlaşmazlıklarda tarafların haklarını koruma açısından oldukça önemlidir.

Kira Sözleşmesi Kaç Bölümden Oluşur?

Standart bir kira sözleşmesi üç temel bölümden oluşur:

1. Kiralama Bilgileri:

• Kiralanan taşınmazın açık adresi,

• Kira bedeli ve ödeme şekli,

• Kira süresi (başlangıç ve bitiş tarihi),

• Kira artış oranı ve dönemi.

2. Teslim Edilen Demirbaşlar:

• Evde mevcutsa: beyaz eşyalar, mobilyalar, doğalgaz kombisi, su sayacı gibi detaylı ekipmanlar,

• Eşyaların durumu ve sayısı.

3. Sözleşme Detayları:

• Tarafların kimlik bilgileri,

• Depozito miktarı ve geri iade koşulları,

• Kiracının ve ev sahibinin sorumlulukları,

• Tahliye koşulları ve ihtilaf durumunda uygulanacak yöntemler.

Bu üç bölüm eksiksiz ve doğru şekilde doldurulmalı; her sayfa kiracı ve ev sahibi tarafından imzalanmalıdır.

Kira Sözleşmesi Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kira sözleşmesi hazırlanırken şu noktalara özellikle dikkat edilmelidir:

• Kimlik bilgileri tam ve doğru olmalı: Tarafların isim, T.C. kimlik numarası, adres gibi bilgileri eksiksiz olmalıdır.

• Kira ödeme tarihi ve yöntemi net şekilde yazılmalı: Hangi gün ödeneceği ve hangi banka hesabına yatırılacağı açıkça belirtilmelidir.

• Kira artış oranı belirtilmeli: Her yıl uygulanacak kira artışı yasal sınırlar dahilinde sözleşmede yer almalıdır.

• Depozito tutarı ve iade şartları açıkça yazılmalıdır.

• Evin mevcut durumu ve varsa hasarlı alanları açıkça belirtilmeli; gerekirse fotoğraflanmalıdır.

• Kefil varsa, sözleşmeye imza atmalı ve kimlik bilgileri eklenmelidir.

• Kira bedeli açıklamalı olarak banka üzerinden gönderilmelidir: Örneğin, “2025 Ocak ayı kira bedeli” açıklaması yapılmalıdır.

Kira Zammı Nasıl Belirlenir?

Kira artışları Borçlar Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca düzenlenir. Bu düzenlemeye göre:

• Konut kiralarında kira artışı, TÜFE 12 aylık ortalama oranı dikkate alınarak yapılabilir.

• Sözleşmede yer alan oran bu sınırı aşamaz. Aksi halde yapılan artış geçersiz olur.

• Her yıl yenilenen sözleşmelerde bu oran baz alınarak yeni kira tutarı hesaplanır.

Kiracının bu artışı kabul etmemesi durumunda ev sahibi dava açabilir. Ancak sözleşmeye uygun ve yasal sınırlarda bir zam yapılmışsa, kiracının ödeme yükümlülüğü vardır.

Kira Elden Verilebilir mi?

Kiraların elden ödenmesi hukuken mümkündür. Ancak:

• 500 TL üzerindeki kira ödemeleri, 2008 yılından beri yürürlükte olan yasa gereği banka aracılığıyla yapılmak zorundadır.

• Elden ödeme yapıldığında, kiracının bu ödemeyi belgeleyememesi durumunda mahkemede hak kaybı yaşayabilir.

• Bu nedenle, en güvenli yöntem havale ya da EFT yoluyla, açıklamalı şekilde banka hesabına ödemedir.

Kira Kontratı Hangi Durumlarda Geçersizdir?

Her kira sözleşmesi yasal olarak geçerli değildir. Aşağıdaki durumlar sözleşmenin kısmen ya da tamamen geçersiz sayılmasına yol açabilir:

1. Taraflardan biri 18 yaşından küçükse:

Reşit olmayan kişiler kendi adlarına sözleşme imzalayamaz. Veli ya da vasisi tarafından imzalanması gerekir.

2. Sözleşmede tarafların kimliği net değilse:

Kimlik bilgileri eksik veya yanlış yazılmışsa, sözleşmenin geçerliliği tartışmalı hale gelir.

3. Sözleşme noter huzurunda yapılmadıysa geçersiz mi?

Hayır. Kira sözleşmesinin noter huzurunda yapılması şart değildir. Ancak noter onayı olan sözleşmeler, özellikle hukuki ihtilaflarda daha güçlü delil niteliğindedir.

4. Sözleşmede kira bedeli ve ödeme şekli yer almıyorsa:

Kira bedelinin ve ödeme tarihinin yazılmaması, sözleşmeyi belirsiz hale getirir ve geçerliliği zayıflatır.

5. Taraflardan biri sözleşmeyi baskı altında imzalamışsa:

İrade dışı, zorlama ya da tehdit sonucu imzalanmış kira sözleşmeleri geçersiz sayılır.

6. Kanuna aykırı maddeler içeriyorsa:

Kiracının tüm masrafları üstlenmesi gibi yasa dışı hükümler, geçersiz sayılır.

Kira Sözleşmesi İmzalandıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?

Sözleşme imzalandıktan sonra şu adımlar atılmalıdır:

• Her iki taraf da birer nüshayı almalıdır.

• Kiracı, evi teslim alırken tüm demirbaşları kontrol etmelidir.

• Varsa tespit edilen eksikler, sözleşmeye not düşülmelidir.

• Depozito makbuzu veya banka dekontu saklanmalıdır.

• Kira ödemeleri banka üzerinden açıklamalı olarak yapılmalı ve dekontlar saklanmalıdır.

Kira Sözleşmesinin Süresi Dolunca Ne Olur?

Kira sözleşmeleri genellikle bir yıllık yapılır. Süresi dolan sözleşme şu şekilde devam eder:

• Taraflardan biri yazılı olarak sona erdirme talebinde bulunmazsa, sözleşme aynı koşullarla otomatik olarak uzatılmış sayılır.

• Kiracı 10 yıl boyunca aynı sözleşmeyle oturmaya devam edebilir. Bu süreden sonra ev sahibi 3 ay önceden yazılı bildirim yaparak tahliye talep edebilir.

Sağlam Bir Kira Sözleşmesi Güvenliğin Temelidir

Kira kontratı, hem ev sahibi hem de kiracı için yasal bir güvence anlamı taşır. Detaylara dikkat ederek, açık, eksiksiz ve yasal sınırlar dahilinde hazırlanmış bir sözleşme olası anlaşmazlıkların önüne geçer.

Unutmayın, kira sözleşmesinde eksik ya da hatalı bilgi, taraflardan birini mağdur edebilir. Bu nedenle hazırlık sürecinde gerekli özeni göstermek, tarafların sorunsuz bir kira ilişkisi sürdürmesine olanak tanır.