Oturduğunuz Ev Depreme Dayanıklı mı? Risk Raporu Nasıl Alınır?
Kahramanmaraş merkezli yaşanan büyük deprem, 10 ilde büyük yıkıma ve binlerce can kaybına yol açtı. Bu acı olay sonrası milyonlarca vatandaşın aklındaki en önemli soru şu oldu: “Oturduğum bina sağlam mı? Yıkılma riski taşıyor mu?”
Gayrimenkul Danışmanı Şule Alp’in açıklamalarına göre, depremden etkilenmeyen çevre illerde ve özellikle İstanbul’da da bu sorulara yanıt arayan vatandaş sayısı her geçen gün artıyor. Uzmanlar, binaların sağlamlığını değerlendirmek için belirli kriterlerin dikkatlice incelenmesi gerektiğini belirtiyor.
Depreme Dayanıklı Ev Nasıl Anlaşılır?
Depreme dayanıklı bir binanın anlaşılması için yalnızca dış görünüm yeterli değildir. Aşağıdaki kriterler mutlaka dikkate alınmalıdır:
-
Deprem Yönetmeliğine Uygunluk: Binanın, son güncellenen Türkiye Deprem Yönetmeliği’ne uygun şekilde inşa edilmiş olması gereklidir.
-
Zemin Etüdü Raporu: Binanın inşa edildiği zemin türü büyük önem taşır. Özellikle dere yatağı, alüvyonlu zemin veya çukur bölgeler riskli kabul edilir.
-
Kolon ve Kiriş Kontrolü: Kolon veya kirişlerde çatlak, kesilme, eğilme veya deformasyon varsa bina riskli olabilir.
-
Dış ve İç Çatlaklar: Duvarlarda gözle görülen çatlaklar, binanın taşıyıcı sisteminde sorun olduğunun göstergesidir.
-
Kat Planına Müdahale: Daire içi veya bina genelinde yapılan müdahaleler (duvar yıkma, kolon zayıflatma) yapının dengesini bozabilir.
Altında İş Yeri Olan Binalar Daha Riskli Olabilir
Şule Alp’in dikkat çektiği bir diğer önemli nokta ise alt katında iş yeri bulunan binaların durumu. Market, spor salonu, banka veya mağaza gibi alanlar yer kazanmak amacıyla kolon kesimi yapabiliyor. Bu da binanın taşıyıcı sistemine ciddi zarar veriyor. Bu tarz yapılar, önceki depremlerde en fazla yıkılan binalar arasında yer aldı.
Ayrıca bodrum katlarda rutubet varsa, bu durum su yalıtımının yetersiz olduğunu gösterir. Su, zamanla demir donatıyı paslandırarak betonarme sistemin direncini zayıflatabilir.
Evimin Riskli Olup Olmadığını Nasıl Öğrenebilirim?
Evinizin depreme dayanıklı olup olmadığını öğrenmek için “Riskli Yapı Tespiti” yaptırabilirsiniz. Bu işlem, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından lisanslı kuruluşlar veya ilgili belediyeler aracılığıyla yapılabiliyor.
İzlenecek adımlar şunlardır:
-
Uzman Kuruluşa Başvuru Yapın: Lisanslı bir yapı denetim firması veya belediyeye başvuruda bulunun.
-
Zemin ve Yapı İncelemesi: Binanın inşa edildiği zemin analizi yapılır, bina çevresel ve yapısal açıdan incelenir.
-
Karot Numunesi Alınır: Betonun dayanıklılığı için kolonlardan örnek alınır ve laboratuvarda test edilir.
-
Rapor Hazırlanır: Yapının risk seviyesi tespit edilerek size resmi bir rapor sunulur.
Bu süreç sonucunda eğer yapınız “riskli” olarak sınıflandırılırsa, kentsel dönüşüm süreci başlatılabilir ve devlet destekli çeşitli haklardan yararlanabilirsiniz.
Unutmayın!
Gözle sağlam görünen her bina güvenli değildir. Özellikle 1999 öncesi yapılan yapılar, yeni deprem yönetmeliğine göre değerlendirilmemiş olabilir. Evinizin depreme dayanıklılığından emin değilseniz, geç kalmadan uzman incelemesi yaptırın.