Aile konutu, evlilik birliğinin merkezi, eşlerin ve çocukların hayatlarını birlikte sürdürdükleri, anılar biriktirdikleri en önemli yaşam alanıdır. Bu sebeple Türk Medeni Kanunu’nda özel bir korumaya tabi tutulmuştur. Ancak zaman zaman aile konutu şerhi ile ilgili uygulamalarda yanlış anlaşılmalar ortaya çıkmaktadır. En çok karıştırılan konulardan biri ise “oturulmayan eve aile konutu şerhi konulup konulamayacağı” sorusudur. Net olarak ifade edelim: Oturulmayan bir eve aile konutu şerhi konulamaz.

Aile Konutu Nedir?

Türk Medeni Kanunu’na göre aile konutu, eşlerin evlilik birliği süresince fiilen birlikte yaşadıkları, hayatlarını sürdürdükleri yerdir. Aile konutu, sadece mülkiyet değil aynı zamanda manevi bir değer taşır. Bu nedenle yasal koruma altındadır.

Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası olmadan bu konutu devredemez, ipotek ettiremez ya da kirayı feshedemez. Bu kuralın temel amacı, aile bireylerini mağdur duruma düşürmemektir.

Oturulmayan Eve Neden Aile Konutu Şerhi Konulamaz?

Aile konutu şerhinin tapu siciline işlenebilmesi için bazı şartların kesin şekilde sağlanması gerekir. Bunlardan en önemlisi, konutun fiilen kullanılmakta olmasıdır.

Eğer bir evde fiili oturum yoksa, yani eşler veya çocuklar o evde yaşamıyorlarsa, o yerin aile konutu olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Yazlık, köy evi, boş duran mülkler ya da yatırım amaçlı alınmış evler bu kapsam dışında kalır.

Mahkemeler de bu konuda oldukça nettir: Boş evler, yalnızca tapuda konut olarak kayıtlı olsa da aile konutu sayılamaz.

Aile Konutu Şerhi Hangi Hallerde Geçerlidir?

Bir taşınmazın aile konutu olarak şerh edilebilmesi için şu şartlar gerekir:

Örnek: Kadın eş, kocasının adına kayıtlı olan ve birlikte yaşadıkları eve aile konutu şerhi koydurabilir. Böylece eşin tek taraflı olarak evi satması veya ipotek ettirmesi engellenmiş olur.

Aile Konutu Şerhinin Getirdiği Haklar Nelerdir?

Aile konutu şerhi sayesinde:

Bu durum özellikle mal rejimi ayrılığı veya tek taraflı mülkiyet durumlarında eşitliği sağlamak adına oldukça önemlidir.

Kiralık Evlerde Aile Konutu Şerhi Mümkün mü?

Evet. Ev sahipliğinden bağımsız olarak kiralık evler de aile konutu olabilir. Ancak kira sözleşmesini imzalayan eş dışında kalan taraf, bu durumu ev sahibine yazılı olarak bildirmelidir. Aksi halde kira sözleşmesini iptal etme ya da tahliye işlemleri tek taraflı olarak yapılabilir.

Aile Konutu Şerhi İçin Gerekli Belgeler

Aile konutu şerhi talebinde bulunmak için Tapu Sicil Müdürlüğü’ne aşağıdaki belgelerle başvuru yapılmalıdır:

Bu belgelerle birlikte yapılan başvuru sonrası tapu kütüğüne şerh düşülür. Bu işlem için herhangi bir harç veya vergi alınmaz.

Aile Konutu Şerhi Ne Zaman Sona Erer?

Aile konutu şerhi, aşağıdaki durumlarda sona erer:

Şerhin sona ermesi durumunda tarafların tapuya başvurarak kaldırma talebinde bulunması gerekir.

Aile Konutu Şerhi Neden Önemlidir?

Özellikle tek başına mülkiyet hakkı olan eşin, diğer eşin izni olmadan satış yapmasını önlemek için şerh çok önemlidir. Evlilik süresince edinilen konutların satışı, kiraya verilmesi veya ipotek altına alınması durumlarında mağduriyet yaşanmaması adına önleyici bir tedbirdir.

Yazlık, Köy Evi veya Boş Ev Aile Konutu Olabilir mi?

Hayır. Yasal olarak sadece fiilen yaşanılan, sürekli ikamet edilen konut aile konutu sayılır. Tatil dönemlerinde kullanılan yazlıklar ya da hafta sonu kaçamaklarına ayrılan köy evleri bu kapsama girmez. Benzer şekilde boş duran bir mülk de şerh kapsamı dışında kalır.

Aile Konutu Şerhi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Soru: Sadece imam nikahı varsa aile konutu şerhi yapılabilir mi?
Cevap: Hayır. Aile konutu şerhi için resmi nikah şarttır. İmam nikahı bu korumayı sağlamaz.

Soru: Evde geçici olarak oturulmuyorsa şerh silinir mi?
Cevap: Hayır. Geçici ayrılıklar konutun aile konutu olma vasfını kaybettirmez. Ancak ev kalıcı olarak terk edilirse durum değişebilir.

Soru: Ev miras kaldıysa şerh koyulabilir mi?
Cevap: Eğer miras kalan evde aile birlikte yaşamaya devam ediyorsa ev, aile konutu sayılır ve şerh konulabilir.

Aile Konutu Şerhi ile Evinizi Koruyun

Türk Medeni Kanunu, eşlerin ve çocukların mağdur olmaması için aile konutu kavramını ciddi şekilde düzenlemiştir. Ancak bu düzenlemelerin uygulanabilmesi için bazı koşulların sağlanması gerekir. Oturulmayan evlere aile konutu şerhi koyulması mümkün değildir. Bu sebeple fiilen yaşanılan, ikamet edilen konut için başvuru yapılmalıdır.