Plankote Nedir? Kim Hazırlar, Nasıl Yapılır, Nereden Alınır?
İnşaat, mimarlık ve harita mühendisliği alanlarında sıkça karşılaşılan ancak çoğu kişi tarafından detayları bilinmeyen bir terimdir plankote. Yapı ruhsatı alınmasından projelendirme aşamasına kadar pek çok noktada plankote planına ihtiyaç duyulur. Peki plankote nedir, kim hazırlar, nasıl alınır, ücreti nedir, halihazır haritadan farkı ne? Tüm detayları bu içerikte bulabilirsin.
Plankote Nedir?
Plankote, bir arazinin mevcut durumunun kot farklarıyla birlikte ölçülerek çizime döküldüğü plan ya da ölçüm işlemidir. Diğer bir ifadeyle:
Plankote, bir arazinin topografik yapısının (eğim, yükseklik, çukur, tepe vb.) noktasal kotlarla gösterildiği harita türüdür.
Bu plan sayesinde, arsa üzerine yapılacak yapının projelendirilmesi sırasında arazinin eğimi ve araziye uygun yapı yerleşimi netleştirilir.
Plankote Ne İşe Yarar?
Plankote planı, yapı projelerinin gerçek arazi koşullarına göre tasarlanmasını sağlar. Mimarlar, mühendisler ve yapı denetim firmaları için bu plan, yapı ruhsatı sürecinin temel belgelerindendir.
Plankotenin sağladığı başlıca faydalar:
-
Arazinin eğimli, düz veya çukur olup olmadığını gösterir
-
Yapının doğru oturum alanı belirlenir
-
İstinat duvarı, tesviye, kazı ve dolgu alanları planlanır
-
Yağmur suyu drenajı gibi altyapı detayları netleştirilir
-
Mimari projelerin zeminle uyumu kontrol edilir
-
İmar planına uygunluk sağlanır
Plankote Kim Hazırlar?
Plankote planı, lisanslı harita mühendisleri tarafından hazırlanır. Bazı durumlarda belediyelerin harita birimleri de bu planı hazırlayabilir. Ancak özel mülkiyete ait arsalar için genellikle arsa sahibi ya da müteahhit, serbest çalışan bir harita mühendisinden hizmet alır.
Hazırlayanlar:
-
Harita mühendisi (zorunlu)
-
Şantiye ortamında ölçüm yapan ekip (TSR, topoğraf vs.)
-
Plancılar (projeyi CAD ortamına aktaran uzmanlar)
Not: Mimarlık ofisleri doğrudan plankote yapmaz; mühendis tarafından hazırlanan plankote planını projeye entegre eder.
Plankote Nasıl Yapılır?
Plankote çalışması, hem saha ölçümü hem de bilgisayar ortamında çizim olmak üzere iki aşamadan oluşur.
1. Saha Ölçümü
-
Total station ya da GPS cihazları ile ölçüm yapılır
-
Arazi üzerinde kırık noktalar, yükseklikler, çukurlar tespit edilir
-
Her noktaya X, Y, Z koordinatları (yani kotlar) atanır
2. Sayısal Harita Oluşturma
-
Ölçülen veriler AutoCAD, NetCAD veya Civil 3D gibi programlara aktarılır
-
Noktalar bağlanarak kotlu kontur çizgileri oluşturulur
-
Plankote planı, teknik pafta formatında çıktıya alınır
-
Plan, harita mühendisince imzalanarak teslim edilir
Plankote Belgesi Nereden Alınır?
Plankote belgesi doğrudan belediyeden alınmaz. Belediye, bu belgeyi talep eder ancak belge özel mühendislik ofislerinden temin edilir.
Plankote Belgesi Alım Süreci:
-
İlgili arsanın imar durumu alınır
-
Harita mühendisine başvuru yapılır
-
Ölçüm çalışması yapılır
-
CAD ortamında çizim yapılır
-
Hazırlanan plan belediyeye sunulur ve onaylatılır
Plankote Yapımı Ücreti Ne Kadar? (2025)
Plankote fiyatları; arsanın büyüklüğüne, konumuna, ulaşım durumuna ve eğim durumuna göre değişiklik gösterir. 2025 yılı itibarıyla ortalama ücretler:
| Arsa Büyüklüğü | Plankote Ücreti (TL) |
|---|---|
| 0 – 500 m² | 4.000 – 6.000 TL |
| 500 – 1000 m² | 6.000 – 9.000 TL |
| 1000 m² üzeri | 10.000 TL’den başlar |
Fiyata Dahil Olanlar:
-
Saha ölçümü
-
CAD çizimi
-
Koordinatlandırma ve pafta hazırlığı
-
Teknik rapor ve imzalı teslim
Not: Ekstra olarak aplikasyon krokisi, çap çıkarımı veya halihazır harita istenirse ücret artabilir.
Aplikasyon Krokisi ve Plankote Arasındaki Fark Nedir?
Bu iki plan birbiriyle karıştırılsa da görevleri farklıdır.
| Özellik | Plankote | Aplikasyon Krokisi |
|---|---|---|
| Amacı | Arazinin mevcut doğal durumunu gösterir | Parsel sınırlarının arazide uygulanması içindir |
| Kullanım Alanı | Proje çizimi, ruhsat, yapı oturumu | Arsa sınırı belirleme, kazı başlatma |
| Hazırlayan | Harita mühendisi | Harita mühendisi |
| Ölçüm Unsuru | Nokta kotları, kontur çizgileri | Parsel köşe noktaları |
| Belediye Süreci | Ruhsat öncesi proje onayı | Kazı-çatı gibi uygulama aşamasında gereklidir |
Plankote ile Halihazır Harita Arasındaki Fark
Halihazır harita, daha geniş alanları (mahalle, ada, ilçe gibi) kapsar ve sabit unsurlar (yol, altyapı, yapılar vs.) detaylıca gösterilir. Plankote, ise yalnızca bir parselin ya da birkaç parselin kotlu, ölçümlü arazi yapısını gösterir.
| Özellik | Halihazır Harita | Plankote |
|---|---|---|
| Ölçek | 1/1000, 1/5000 | 1/500, 1/200, 1/100 |
| Kapsam | Mahalle, ada bazlı | Parsel, yapı oturumu bazlı |
| Kullanım Amacı | İmar planı uygulamaları | Mimari proje çizimi |
| Hazırlayan | Harita mühendisi veya belediye | Harita mühendisi |
| Belediye Talebi | Parselasyon, imar uygulaması | Ruhsat başvurusu, inşaat projesi |
Plankote Hangi Ölçekte Hazırlanır?
Plankote planları genellikle:
-
1/500
-
1/200
-
1/100
ölçeklerinde çizilir. Bu, arsanın büyüklüğüne ve detay ihtiyacına göre belirlenir. Küçük arsalarda 1/100, daha geniş parsellerde 1/500 ölçek idealdir.
Plankote Ölçüm Teknikleri
Plankote hazırlanırken farklı ölçüm teknikleri kullanılabilir:
-
Total Station (TSR) Ölçümü
En yaygın yöntemdir. Lazerli optik cihazlarla noktalar belirlenir. -
GPS Tabanlı Ölçüm
Geniş arazilerde hızlı veri toplamak için uygundur. Hassasiyeti biraz düşüktür. -
LIDAR Teknolojisi
Yüksek hassasiyetli, lazer tarama ile 3D yüzey modeli oluşturur. Büyük projelerde kullanılır. -
Dronla Yüzey Tarama
Özellikle geniş ve eğimli arazilerde ortofoto ve yükseklik verisi elde etmek için idealdir.
Plankote Nasıl Alınır?
Plankote almak için izlenecek adımlar şunlardır:
1. Harita mühendisi ile anlaş
2. İmar durumu ve çap belgesini mühendisle paylaş
3. Ölçüm için randevu oluştur
4. Saha çalışması yapılır
5. CAD çizimi tamamlanır
6. Belediyeye sunulur
7. Gerekirse belediyeden plankote onayı alınır
Plankote Yapılaşmanın İlk Adımıdır
Plankote, bir arsada yapılacak her türlü yapının doğru konumlandırılması ve ruhsata uygun şekilde inşa edilmesi için vazgeçilmezdir. Hem mimari projelerin başlangıç noktasıdır hem de inşaat ruhsatı almak isteyen herkesin mutlaka sunması gereken bir teknik belgedir.
Doğru hazırlanmış bir plankote, yapı sürecinin hem zamandan hem maliyetten tasarrufla tamamlanmasını sağlar. Bu nedenle, mutlaka uzman harita mühendisleriyle çalışmak büyük önem taşır.