Zemin Etüdü Raporu Nedir? Nereden Alınır, Kim Hazırlar?

Zemin etüdü raporu, bir yapının inşa edileceği arsanın zemin özelliklerini belirlemek amacıyla yapılan detaylı jeolojik ve geoteknik analizlerin raporlanmış halidir. Deprem güvenliği, temel türü seçimi ve yapı güvenliği açısından vazgeçilmez bir teknik belgedir.

Zemin Etüdü Raporu Nereden Alınır?

Zemin etüdü raporu, yetkili jeoloji veya jeofizik mühendislik firmaları tarafından hazırlanır. Bu firmalar:

• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olmalı

• Jeoloji Mühendisleri Odası veya Jeofizik Mühendisleri Odası’na kayıtlı olmalıdır

Başvurular genellikle belediyeye yapılır, belediye tarafından yönlendirilen lisanslı firmalar ölçüm ve analizleri gerçekleştirir.

Zemin Etüdü Raporunu Kim Hazırlar?

• Jeoloji mühendisleri

• Jeofizik mühendisleri

• İnşaat mühendisleri (destekleyici olarak)

Raporun teknik bölümleri, ilgili mühendislik disiplinlerinin uzmanları tarafından hazırlanır ve onaylanır.

Zemin Etüdü Raporu Kaç Günde Çıkar?

Ortalama olarak bir zemin etüdü raporu 7–10 gün içerisinde hazırlanır. Ancak bu süre:

• Arazinin büyüklüğü

• Arazi yapısı (eğimli, kayalık vs.)

• Sondaj derinliği

• Yerel belediyelerin yoğunluğu

gibi faktörlere göre değişkenlik gösterebilir.

Zemin Etüdü Fiyatları Ne Kadar?

Zemin etüdü fiyatı;

• Arsanın büyüklüğüne

• Sondaj sayısı ve derinliğine

• Yerel piyasadaki hizmet bedellerine

• Gerekli laboratuvar testlerine

göre değişiklik gösterir.

🔹 2025 yılı itibariyle ortalama zemin etüdü rapor bedeli: 15.000 – 35.000 TL aralığındadır.
(Kırsal bölgelerde bu rakam daha düşük olabilir, ancak yapılaşma yoğun bölgelerde daha yüksek fiyatlar görülür.)

Zemin Etüdünü Belediye mi Yapar?

Hayır. Belediyeler zemin etüdünü yapmaz, ancak;

• Raporların geçerliliğini kontrol eder

• Yapı ruhsatı sürecinde raporun eksiksiz olmasını ister

• Onaylı firmalarla çalışılmasını zorunlu kılar

Zemin Etüdü Mecburi mi?

Evet. Yeni yapı yapılacak her arsa için zemin etüdü raporu zorunludur.

Zemin etüdü yapılmadan:

• Yapı ruhsatı alınamaz

• İnşaat faaliyetlerine başlanamaz

• Deprem sigortası işlemleri sekteye uğrar

Zemin Etüdü Yapılmazsa Ne Olur?

• Kaçak yapı durumuna düşülür

• Yapıya ruhsat ve iskan verilmez

• Depreme karşı dayanıklılık tespiti yapılamaz

• İleride ciddi can ve mal güvenliği riski oluşur

• Yapı durdurma veya yıkım kararı çıkabilir

Geoteknik Rapor Nedir? Kim Hazırlar?

Geoteknik rapor, zemin etüdünün bir parçasıdır. Zemin taşıma gücü, oturma miktarı, sıvılaşma riski gibi daha teknik detaylar içerir. Genellikle:

• İnşaat mühendisleri tarafından hazırlanır

• Geoteknik uzmanı olan mühendislerce imzalanır

• Proje müelliflerine temel tasarım için yön verir

Geoteknik Rapor Zorunlu mu?

Evet. İmar yönetmeliği gereği belirli büyüklükteki her yapı için geoteknik değerlendirme içeren zemin etüdü şarttır. Bu rapor olmadan yapı projelendirme ve statik hesaplar yapılamaz.

Zemin İyileştirme Projesini Kim Hazırlar?

Eğer zemin özellikleri yapıya uygun değilse, zemin iyileştirme gereklidir. Bu durumda:

• İnşaat mühendisi veya geoteknik uzmanı bir mühendis

• Gerekirse zemin mekaniği laboratuvarları destekli çalışmalar

ile iyileştirme projesi hazırlanır ve belediyeye sunulur.

Oturduğum Yerin Zemini Nasıl Öğrenebilirim?

Oturduğunuz yerin zemin bilgilerini öğrenmek için:

• İlgili belediyeye başvurabilirsiniz (imar müdürlüğü)

• AFAD Deprem Haritaları Portalı üzerinden genel zemin risk haritalarına ulaşabilirsiniz

• Tapu ve kadastroya bağlı imar durumu belgelerinde de zemin yapısı hakkında bilgi bulunabilir

Zemin Etüdü Neden Yapılır?

• Depreme dayanıklı yapı tasarımı için

• Doğru temel türü seçimi için (radye, kazıklı vb.)

• Zeminde sıvılaşma, oturma, şişme riski varsa tespit için

• Ekonomik ama güvenli inşaat için

• Mühendislik hesaplarının sağlıklı yapılabilmesi için

Zemin Etüdü Aşamaları Nelerdir?

1. Arazi gözlemleri (bitki örtüsü, eğim, yüzey suyu)

2. Jeolojik harita ve doküman incelemesi

3. Sondaj çalışmaları

4. Arazi deneyleri (SPT, CPT, Presiyometre)

5. Numune alma ve laboratuvar testleri

6. Jeofizik ölçümler (yeraltı radarı, dalga hızları)

7. Raporlama ve sınıflandırma

Zemin etüdü ve geoteknik raporlar, yapı güvenliğinin temelini oluşturur. Bu süreç yalnızca yasal bir zorunluluk değil; aynı zamanda depreme karşı alınabilecek en etkili mühendislik önlemidir. İnşaat sürecine başlamadan önce mutlaka yetkili mühendislik firmalarından bu hizmeti almak, uzun vadede hem ekonomik hem de yaşamsal güvenliği sağlar.