Arsa sahibi olup yapılaşma izni almak isteyen birçok kişinin karşılaştığı teknik terimlerden biri yola terk kavramıdır. Belediyeler ve imar planları doğrultusunda yapılması gereken bu işlem, hem yasal bir zorunluluk hem de yapılaşmanın ön koşullarından biridir. Peki yola terk nedir? Ne zaman gerekir? Arsanın yola terk süreci nasıl işler? Ücreti nedir? Tüm detayları adım adım açıklıyoruz.

Yola Terk Nedir?

Yola terk, bir parselin, imar planında yol, yeşil alan veya kamu hizmeti alanı olarak belirlenmiş kısmının bedelsiz olarak belediyeye devredilmesi işlemidir.

Bu işlem sonucunda arsanın bir bölümü kamuya ait hale gelir ve tapu kaydından düşürülerek yol veya benzeri kamu hizmet alanı olarak kullanılır.

Kısaca:

Arsanın imar planına göre kamu kullanımına ayrılan kısmının terk edilmesidir.

Yola terk işlemi yapılmadan inşaat ruhsatı alınamaz ve arsa üzerinde yapılaşma izni verilmez.

Parselde Yola Terk Ne Demek?

Parselin mevcut sınırları, imar planı doğrultusunda yapılaşmaya elverişli olmayan durumdaysa, bu sınırlar revize edilir. Örneğin parselin bir kısmı imar yoluna denk geliyorsa, bu kısım yola terk edilir.

Bu durumda:

Özellikle köşe parsellerde veya dar sokaklardaki parsellerde yola terk oranı yüksek olabilir.

Arsanın Yola Terki Nasıl Yapılır?

Yola terk işlemi, belirli adımlar ve resmi prosedürler ile gerçekleştirilir. İşte 2025 yılı itibarıyla güncel yola terk süreci:

1. İmar Durumu Belgesi Alınır

Belediyeden imar durumu alınarak parselin imar planındaki durumu öğrenilir. Yol, park, yeşil alan gibi kamu hizmet alanlarına denk gelen kısımlar tespit edilir.

2. Lihkab Yetkili Harita Mühendisine Başvurulur

Harita mühendisi mevcut durumu analiz eder ve yola terk işlemi için aplikasyon krokisi ve ifraz dosyası hazırlar.

3. Kadastro Müdürlüğüne Başvuru

Hazırlanan dosya kadastro müdürlüğüne sunularak resmi işlemler başlatılır.

4. Belediye Onayı

Kadastrodan gelen belgeler belediyeye gönderilir. Belediye, plana uygunluk açısından dosyayı inceler.

5. Tapu Müdürlüğü İşlemleri

Belediyenin onayından sonra, Tapu Müdürlüğü’ne gidilerek yola terk işlemi gerçekleştirilir. Tapuda arsanın kamuya bırakılan kısmı tapudan düşülür ve ilgili kamu kurumu adına tescil edilir.

Yola Terk İşlemi Ne Kadar Sürer?

Yola terk süreci birçok resmi adımı içerdiği için birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir. Ortalama olarak:

Ortalama süre: 3 ila 6 hafta arasında tamamlanır.

Ancak dosyada eksiklik ya da plan uyuşmazlığı varsa, bu süre uzayabilir. Yoğunluğa göre belediyelerde işlemler daha da gecikebilir.

Arsada Yola Terk Bedeli Var mı?

Hayır. Yola terk işlemi karşılığında mal sahibine herhangi bir bedel ödenmez. Bu işlem tamamen bedelsiz bir devirdir.

İmar Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca, arsa sahibinin bu tür kamusal alanlar için bedel talep etme hakkı yoktur. Hatta bazı durumlarda kamu yararı gerekçesiyle bu devir zorunlu tutulur.

Ancak:

 

Belediye Yola Terk İşlemi Ücreti Ne Kadardır?

Yola terk işlemi bedelsiz yapılmakla birlikte bazı resmî işlem ücretleri söz konusu olabilir:

Kalem 2025 Tahmini Ücret
Harita Mühendisi Hizmeti 7.000 - 15.000 TL
Kadastro Harç ve Döner Sermaye 1.500 - 3.000 TL
Tapu Harcı (Sadece devralan belediye öder) 0 TL (Mal sahibine yok)
Belediye Hizmet Bedeli (Bazı yerlerde) 500 - 1.000 TL

Bu ücretler bölgeden bölgeye farklılık gösterebilir. Özel parselasyon taleplerinde maliyet daha da artabilir.

Yola Terk Olmadan İnşaat Yapılabilir mi?

Hayır. Yola terk işlemi yapılmadan belediyeden inşaat ruhsatı alınamaz. Ruhsat başvurusunda bulunmak için:

Yola terk yapılmadan yapılan inşaatlar kaçak yapı kapsamında değerlendirilir ve yıkım kararı alınabilir.

Yola Terk Zorunlu mudur?

Evet. Eğer parselin bir kısmı imar planında yola, parka, yeşil alana ayrılmışsa, bu alanın kamuya devri zorunludur. Yola terk işlemi, arsanın yapılaşabilir hale gelmesi için yasal şarttır.

Yola terk yapılmazsa:

Haber Resmi

Yola Terkten Sonra Arsa Değeri Ne Olur?

Yola terk işlemi ile arsanın yüzölçümü azalsa da, kalan kısım imar planına uygun hale geldiği için değeri artabilir.

Örneğin:

Bu nedenle, doğru planlama ile yola terk sonrasında yatırım değeri korunabilir ya da artabilir.

Kat Karşılığı İnşaatta Yola Terk Nasıl Yapılır?

Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde müteahhit yola terk işlemini genellikle üstlenir. Ancak bu işlemin:

Kat karşılığı anlaşmalarda bu süreç detaylı şekilde sözleşmede belirtilmelidir.

Yola Terk Sonrası Tapu Kaydı Nasıl Değişir?

Tapu Sicil Müdürlüğü, yola terk işlemini gerçekleştirdikten sonra:

Bu şerh, imar işlemlerinde ve yapı ruhsatı süreçlerinde resmi olarak referans alınır.

Yola Terk Yapılmadan Sağlıklı Bir İmar Süreci Olamaz

Arsa sahibiyseniz ve arsanız üzerinde inşaat yapmak istiyorsanız, ilk adım imar planındaki kamu alanı kısımlarını yola terk etmektir. Bu işlem hem belediye hem de tapu ve kadastro müdürlüklerinin onayını gerektirir ve belirli bir süreç sonunda tamamlanır.

Doğru şekilde yapılan yola terk işlemi, arsayı yapılaşmaya açar ve imar haklarını netleştirir. Unutmayın: Yola terk bir hak kaybı değil, yapılaşma hakkının kapısını aralayan yasal bir zorunluluktur.

Yola Terk Muamelâtı Nedir?

Yola terk muamelâtı, bir parselin imar planında yol olarak belirlenen kısmının bedelsiz olarak kamuya (belediye, il özel idaresi, vs.) devredilmesi işlemidir. Bu işlem sonucunda, tapudaki mülkiyet hakkının bir bölümü kamunun olur. Malik, bu kısımdan artık yararlanamaz ve yapılaşma izni de buradan sonra kalan net alan üzerinden değerlendirilir.

Hukuki Dayanağı:

Yola terk işlemleri genellikle: