Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ev, arsa, dükkan veya arazi gibi gayrimenkullere sahip olan herkesin her yıl ödemekle yükümlü olduğu bir vergi türü vardır: Emlak Vergisi. Bu vergi, 1986 yılından bu yana yürürlüktedir ve belediyeler tarafından yıllık olarak tahsil edilir. Vergi ödemeleri genellikle iki taksitte yapılabilirken, isteyen vatandaşlar tarafından tek seferde de ödenebilmektedir. Ancak her yıl ödenmeyen veya geciken emlak vergileri için %1,6 oranında gecikme faizi uygulanmaktadır.
Bazı istisnai durumlarda ise, vatandaşlar emlak vergisinden muaf tutulabilir. Kamuoyunda bu durum “vergi muafiyeti” olarak bilinse de, teknik olarak bu kişilere “%100 vergi indirimi” uygulanmaktadır. Peki, bu muafiyet kimleri kapsar, hangi şartlarla geçerlidir?
Emlak vergisi muafiyeti, belirli sosyal gruplara ve koşullara sahip bireylerin, sahip oldukları konut için hiç vergi ödememesi anlamına gelir. Ancak bu muafiyet yalnızca konutlar için geçerlidir. İş yerleri, arsalar, araziler ve yazlık evler gibi diğer taşınmazlar için emlak vergisi muafiyeti söz konusu değildir.
Kanunlara göre, aşağıdaki kişiler belirli şartları sağladıkları takdirde emlak vergisinden muaftır:
Emekliler
Engelliler
Şehit yakınları (dul ve yetimler)
Gaziler
Hiçbir geliri olmayanlar
65 yaş maaşı alanlar
Sadece nafaka ile geçinen bireyler
Bu kişilerin emlak vergisi muafiyetinden faydalanabilmesi için belirli koşulları sağlaması gerekir. En önemli şart ise, kişinin sadece bir adet ve brüt 200 m²’yi geçmeyen konuta sahip olmasıdır.
Kişinin, brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek bir konuta sahip olması gerekir. Aynı kişiye ait birden fazla konut bulunması durumunda bu muafiyet geçerli olmaz.
Bazı durumlarda emekliler veya geliri olmayan kişiler, başka gelir kaynaklarına sahipse bu muafiyetten yararlanamaz. Örneğin; kira, ticari faaliyet, çiftçilik geliri, maaş gibi ek gelirleri olan bireyler, ilgili şartları sağlamaz.
İşyeri, arsa, tarla, yazlık gibi taşınmazlar için emlak vergisi ödenmeye devam edilir. Muafiyet yalnızca oturulan veya kiraya verilen birincil konutu kapsar.
Emekliler, yukarıda belirtilen temel şartlara ek olarak bazı özel koşullara da tabi tutulur:
Sadece tek bir konuta sahip olmalıdır.
Başka bir gelir kaynağı (kira, ticaret vb.) bulunmamalıdır.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından emekli, dul, yetim, malul aylığı alıyor olması gerekir.
Örnek: Emekli bir kişi, kendi adına bir konutu kiraya verip başka bir evde oturuyorsa ve başka hiçbir geliri yoksa yine muafiyet hakkından faydalanabilir.
Eğer hem eş hem de eşi ayrı ayrı emekliyse ve her birinin adına birer konut varsa, yalnızca birlikte yaşadıkları ev için vergi muafiyeti geçerlidir. Diğer ev için vergi ödemesi yapılması gerekir.
Ancak her iki konut da gelir getirmiyorsa, yani kiraya verilmemiş ve sadece kullanılmakta olan konutlarsa, her iki emekli için de emlak vergisi muafiyeti uygulanabilir.
Engelliler, belirli şartları taşıdığı sürece bu vergiden muaftır:
Brüt 200 m²'yi geçmeyen bir konut sahibi olması gerekir.
Üzerine kayıtlı işyeri, arsa ya da ikinci bir konut varsa bu muafiyetten faydalanamaz.
Ek gelirlerinin olması engel teşkil etmez. Yani emekli maaşı veya kira geliri olsa bile tek konut şartı sağlanıyorsa muafiyet geçerlidir.
Not: Engelli kişinin konutunu kiraya vermesi, yine de emlak vergisinden muaf olmasını sağlar. Önemli olan tek ev kuralının bozulmamasıdır.
Evet, yurtdışında herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli olan kişiler de aynı şartları taşıdıkları sürece Türkiye’deki konutları için emlak vergisinden muaf tutulabilir. Çünkü yasa, emekli olmayı ve gelir durumu kriterlerini baz alır, emekliliğin Türk ya da yabancı kurumdan olmasını zorunlu kılmaz.
Vergi muafiyeti için belgeler zamanında verilmemişse, sonradan teslim edildiğinde geriye dönük işlemler başlatılabilir. Zaman aşımı süresi beş yıldır. Bu süreçte hatalı tahsil edilen vergi tutarları, başvuru ile birlikte geri alınabilir.
Hiçbir geliri olmayan bireyler için ek bir şart aranmaz.
Sadece brüt 200 m²’den küçük tek konut sahibi olmaları yeterlidir.
65 yaş aylığı alanlar da aynı şartları sağladığında vergi ödemez.
Eş veya çocukların geliri olması bu hakkı etkilemez.
Sadece nafaka geliriyle yaşamını sürdüren bireyler de, başka herhangi bir taşınmaz veya gelirleri yoksa, emlak vergisi muafiyeti hakkından yararlanabilir. Tek konutları olması ve 200 metrekareyi aşmaması yeterlidir.
Emlak vergisi muafiyetinden faydalanmak için, bağlı bulunulan belediyeye başvuruda bulunulmalıdır. Gerekli belgeler şunlardır:
Tapu fotokopisi
Nüfus cüzdanı fotokopisi
Emekli ya da gelir durumu belgesi
Muafiyet talep dilekçesi
Başvurunun onaylanması halinde takip eden yıldan itibaren vergi muafiyeti uygulanır.
Emlak vergisi muafiyeti, belirli sosyal grupların devlet tarafından korunmasını sağlayan bir düzenlemedir. Özellikle gelir durumu kısıtlı olan bireylerin, tek konutları üzerinden vergi yükü altına girmemesi için hayata geçirilmiştir.
Eğer yukarıda belirtilen şartlardan bir veya birkaçını sağlıyorsanız, size en yakın belediyeye başvurarak %100 vergi indiriminden (muafiyet) yararlanabilirsiniz.