Mütekabiliyet Nedir?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Mütekabiliyet nedir? Mütekabiliyet sözcük manasıyla iki taraflı olma durumu manasında kullanılıyor. Karşılıklılık olarak uygulanmakta olan mütekabiliyet terimine, emlak ile ilgili bir kavram olarak da yer verilir.

Mesela tapu Yasası’nın 35 numaralı maddesi mütekabiliyet temeline göre organize edilirken, yasaya göre kanunî kısıtlamalara riayet etmek koşuluyla karşılıklılık temeline istinaden bakanlar kurulu eliyle tayin edilmiş ülkelerin yurttaşları ülkemizden emlak ve kısıtlı hak edinebilirler.

Yabancı uyruklu bireylerin Türkiye sınırları içerisinden adam başına satın alabileceği yekûn alanı ülke ölçeğinde 30 dönüm ile kısıtlıdır. İşte bu aranjman mütekabiliyet esasına uygun olarak organize edilmiştir.

Diplomasi ile alakalı bir örnek vermek icap ederse; Birden çok devleti kapsayan veya birçok devletle ilgili olan münasebetler de iki taraflılık esasına dayanan, emlak edinme, vize gibi muamelâtlar için mütekabiliyet esası üstüne kurgulanmıştır.

Mütekabiliyet Asliyesi Nedir?

Mütekabiliyet, mütekabil yani iki taraflı olma durumudur. Mütekabiliyet esası ise devletlerarasındaki münasebetlerin karşılıklı gerçekleştirilmesidir. Mesela vize muamelâtları, emlak sahibi olma, telif hakları ve gümrük muameleleri mütekabiliyet esası göz önüne alınarak yapılır.

Vize muamelâtlarında taraflar karşılıklı tatbiklerde bulunurlar. İki ülke, kendi yurttaşlarına vize imkânı sunan ülkelerin yurttaşlarına vize imkânı sunar. Mülk satın alma da mütekabiliyet esasına uygun olarak yapılır.

• Tapu Yasası’nın 35 numaralı maddesine göre kanunî kısıtlamalara riayet etmek koşuluyla mütekabiliyet esası göz önünde bulundurularak Bakanlar Konseyi’nin belirlediği ülke yurttaşları Türkiye topraklarında emlak maliki olabilirler.
• Yasaya göre, Türkiye vatandaşı olmayanların adam başına 30 dönüm alan determinasyonu vardır.
• Mütekabiliyet esasına uygun olarak emlak edinme imtiyazı verilen ülkelerde de Türk vatandaşlarına özdeş imtiyaz sağlanır.
• Devletler birbirlerinden karşılıklı olarak beklediklerini mütekabiliyet esası şeklinde ifade ederler.
• Yabancı bir memlekette yaşayan kişi o memlekette, kendi vatanının yabancılara tanımış olduğu hakların daha fazlasına veya azına sahip değildir.
• Mütekabiliyet esası devletlerarası denklik prensibini sağlar.
• Devletler, herhangi bir yabancı ülkede yurttaşlarına ne tarz haklar verilmesini talep ediyorlarsa o ülke yurttaşlarına özdeş hakları verirler.
• Devletlerarası bu mütekabiliyet esasının hatasız bir biçimde ika ettiğini gösterir.

Yukarıda işaret edildiği gibi bir kimsenin vazgeçmesiyle öteki devlette özdeş biçimde karşılık verir. Mütekabiliyet esasında aslında iki ana maksat bulunur. Bu maksatlar devletlerarası muadil uygulamalar ve mukavele koşullarının karşılıklı olarak uygulanmasıdır.

Bilhassa mevduat ve ticari mukavelelerde devletler mütekabiliyet koşulu ararlar. Böylece karşılıklı itimat sağlanmakta ve ticari temaslarda problem yaşanmayacağından şüphe edilmez.

Mütekabiliyet Nedir Video Anlatım;

Mütekabiliyet Kanunu Nedir?

Sayısı 6302 olan Tapu ve Kadastro Yasası’nda değişikliğe gidilmesine dair yasa mütekabiliyet kanunu olarak da bilinir. Bu kontekstte 3 Mayıs 2011’de kanunlaşan yasa icabı: İlk Madde: 2644 sayılı ve 22 Aralık 1934 tarihli Tapu Yasasının 35 numaralı maddesinde şu biçimde bir değişikliğe gidilmiştir: ‘Yasal determinasyonlara riayet edilmek kaydıyla, global ikili ilişkiler bakımından ve ülke çıkarlarının gerektirdiği durumlarda Bakanlar Konseyi tarafından tayin edilen ülkelerin yurttaşı olan yabancı uyruklu hakiki kişiler Türkiye’de gayrimenkul ve kısıtlı ortak hak edinebilirler.

Yabancı uyruklu hakiki kişilerin edinmiş oldukları gayrimenkuller ile serbest ve devamlı nitelikteki kısıtlı ortak hakların yekûn alanı, hususi mülkiyete mevzu ilçe alanının %10’luk bir dilimini ve adam başına ülke genelinde 30 dönümü geçemez.’ Global ikili ilişkiler icabı mütekabiliyet esasınca Türk yurttaşları sınırları dışındaki yabancı ülkelerden gayrimenkul alabildiği gibi Bakanlar Konseyi aracılığıyla tayin edilen başka ülke vatandaşları da Türkiye’den emlak alabilir.

Mütekabiliyet İlkesi Nedir?

Mütekabiliyet ilkesi ne anlama gelir sorusu da sıklıkla yöneltilen sorular arasında bulunur. Mütekabiliyet ilkesi de yasadan tahakkuk edileceği gibi dış ülkelerde Türk yurttaşlarına pozitif ya da negatif ne tarz bir tutum sergileniyor ise o ülkenin Türkiye’deki yurttaşlarına özdeş tutumun sergilenmesi ilkesi manasına gelir. Bu kontekstte yabancı bir vatandaşın Türkiye’de bir tapu muamelâtı yaptırabilmesi adına kendi ülkesindeki Türklerin de özdeş tapu muamelâtını yaptırabiliyor olması gerektir.