Resmi belgelerin uluslararası geçerliliği, küreselleşen dünyada her zamankinden daha büyük önem taşımaktadır. Eğitim, iş, evlilik, vatandaşlık başvuruları ve yargı süreçleri gibi birçok alanda ülkeler arası belge geçerliliği gerekmektedir. Bu noktada karşımıza çıkan en önemli işlemlerden biri de apostil şerhi uygulamasıdır.
Peki, apostil nedir? Hangi belgelerde apostil gerekir? Apostil nasıl alınır ve hangi makamlar tarafından düzenlenir? Bu kapsamlı rehberde, 2025 yılına güncel bilgilerle bu sorulara yanıt veriyoruz.
Apostil, bir resmi belgenin başka bir ülkede yasal olarak tanınabilmesi için yapılan bir onay işlemidir. Apostil işlemiyle, bir ülkede düzenlenmiş olan belgenin doğruluğu ve geçerliliği tescil edilir ve bu belge, Lahey Konvansiyonu’na taraf ülkelerde resmi geçerlilik kazanır.
Bir başka ifadeyle; belgeye apostil şerhi vurulduğunda, bu belge uluslararası alanda geçerli ve yasal bir belge haline gelir.
Apostil uygulaması, 6 Ekim 1961 tarihli Lahey Konvansiyonu ile yasal zemin kazanmıştır. Bu sözleşmeye taraf olan ülkeler arasında belge onayı ve geçerlilik işlemleri, yalnızca apostil şerhi ile sağlanabilir. Türkiye de bu sözleşmeye taraf olan ülkeler arasında yer almaktadır.
✅ Not: Apostil sadece Lahey Sözleşmesi’ne taraf ülkeler arasında geçerlidir. Taraf olmayan ülkelerde belge onayı için konsolosluk tasdiki gibi farklı işlemler gerekebilir.
Bir apostil belgesi, belirli standart bilgileri içerir. Apostil şerhi ile birlikte belgenin orijinalliği ve geçerliliği teyit edilmiş olur. Apostil şerhi şu unsurlardan oluşur:
Belgenin düzenlendiği ülkenin adı
Belgeyi imzalayan kişinin adı ve sıfatı
Belgeye ait mühür veya kaşenin ait olduğu makam
Apostilin verildiği tarih ve yer
Apostil düzenleyen kurumun adı
Apostil numarası
Yetkilinin imzası ve kurumun kaşesi
Bu standart yapı sayesinde apostil belgeleri dünya genelinde kolayca tanınır ve kabul edilir.
Türkiye’de apostil işlemleri belge türüne göre farklı merciler tarafından gerçekleştirilir:
Kaymakamlıklar veya valilikler apostil vermeye yetkilidir.
Ağır ceza mahkemesi başkanlıkları veya adalet komisyonları tarafından yapılır.
Eğer bulunduğunuz yerde ağır ceza mahkemesi yoksa en yakın adliyeye başvurulabilir.
Apostil almak için öncelikle belgenin noter onaylı olması gerekir. Noter tasdikli belgeyle birlikte yukarıda belirtilen makamlara şahsen başvuru yapılmalıdır.
Her belge için apostil zorunlu değildir. Ancak bazı belgelerde uluslararası geçerlilik için apostil şarttır. İşte apostil şerhi gereken başlıca belgeler:
Mahkeme kararları
Savcılık belgeleri, icra dairesi yazıları
Noter onaylı belgeler (vekaletname, taahhütname vb.)
Nüfus kayıt örnekleri
Doğum ve ölüm belgeleri
Evlilik cüzdanları ve belgeleri
Diploma ve transkriptler
Ticaret sicil belgeleri, gümrük evrakları
Adli sicil kaydı
Yurt dışında kullanılacak bu belgeler için apostil yapılmadığı takdirde, belge resmi olarak tanınmayabilir.
Apostil işlemi devlet tarafından ücretsiz olarak yapılmaktadır. Ancak noter onaylı belge hazırlığı veya hizmet aracı kuruluşlar üzerinden yapılan işlemlerde hizmet bedeli adı altında ücret talep edilebilir. Bu ücret devlet değil, aracı kişi ya da kurum tarafından belirlenir.
Apostil şerhi olan belgelerde apostil mühürünün kendisi süresiz geçerlidir. Ancak dikkat edilmesi gereken önemli bir ayrıntı vardır: apostil işlemi yapılan belgenin geçerlilik süresi varsa, bu süre bitince apostil de geçersiz hale gelir.
Örneğin:
Nüfus kayıt örnekleri genellikle 6 ay geçerlidir.
Adli sicil kaydı gibi belgelerde de süre sınırlamaları olabilir.
Bu nedenle, belgenin kullanım amacına göre işlem yapılacak ülkenin talep ettiği “belge güncelliği” şartı araştırılmalıdır.
Apostil işlemi, belgelerin eksiksiz olması halinde genellikle aynı gün içinde tamamlanır. Yoğunluk durumuna göre işlem süresi 1-3 iş günü arasında değişebilir. Özellikle valiliklerde işlem yoğunluğu yaşanabilir.
Belgelerinizin işlemden önce noter tasdikli olması gerektiğini unutmayın. Aksi takdirde başvuru kabul edilmez.
Hayır. Apostil yalnızca Lahey Konvansiyonu’na taraf ülkeler arasında geçerlidir. Taraf olmayan ülkelerde ayrıca konsolosluk onayı gerekebilir.
Evet. Apostil belgeleri genellikle Fransızca veya İngilizce olarak düzenlenir. Bu, uluslararası geçerliliği artırır.
Hayır. Şu anda e-Devlet üzerinden apostil başvurusu yapılamaz. Başvuru için fiziki olarak ilgili kuruma gitmek gereklidir.
Apostil, özellikle yurt dışında eğitim, iş, ticaret, evlilik veya vatandaşlık işlemleri yapacak kişiler için hayati öneme sahiptir. Belgelerinizin başka ülkelerde geçerli olabilmesi için doğru belge seçimi, noter onayı ve ardından apostil şerhi gerekmektedir.
Türkiye’de bu işlem genellikle ücretsiz yapılmakta olup, birkaç gün içinde tamamlanabilmektedir. Belgelerinizi apostil yaptırarak yurt dışında resmi, geçerli ve güvenilir şekilde kullanabilirsiniz.