Türkiye’nin çok eski tarihlere dayanan deprem kronolojisi göz önünde bulundurulduğunda, birçok kentte depreme dayanıklı ev arayışı dikkat çekiyor.

Türkiye’de binaların depreme dayanıklılığı ve konut alınırken nelere dikkat edilmesi gerektiği son dönemde en çok araştırılan konuların başında geliyor.

Ne zaman deprem olacağını bilmek hala mümkün değil, ancak deprem nedeniyle doğabilecek kayıpların önüne geçebilmek mümkün. yaşadığınız binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığının, binanın riskli olup olmadığı, yapının depreme dayanıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır, depreme dayanıklılık raporu nereden alınır?

Depreme Dayanıklı Evin Özellikleri Nelerdir?

Bir çok kişi araştırma yapıyor, Depreme dayanıklı bina nasıl olur?” , “20 yıllık bina depreme dayanır mı?” gibi sorulara yanıt arıyor . Fakat ne yazık ki uzmanların yapacağı incelemeler olmadan bu gibi sorulara sağlıklı bir yanıt vermek mümkün değil. Depreme Dayanıklı Evlerin Uzmanlar tarafından gerçekleştirilecek testler çok önemlidir. Binadaki bazı özellikler risk durumu hakkında fikir verebilir. O halde, evin depreme dayanıklılığını sorgulama aşamasında incelemeniz gereken en önemli noktaları sıralayalım.

• İşinin ehli olan mimar ve mühendisler tarafından oluşturulması
• Nem ve suya karşı korunaklı olması
• Kaliteli Malzeme Kullanımı
• Çatlaksız Sağlam kolonlar
• Hasar Raporu almanız lazım
• Dayanıklılık Testi yaptırın

Depreme dayanıklı evleri özellikleri belirlenirken şunlara bakmanızı öneririz.

• Binanın yaşı
• Zemin durumu
• Kiriş ve kolon durumu
• Onaylanan projeye uygunluk

Yapıya ait statik projenin, alanında uzman bir inşaat mühendisine gösterilmesi faydalı olacaktır. Bu alanda uzmanlaşmış bir mühendisin bulunamadığı durumlarda, satın alınması planlanan yapının statik projesinin onay tarihine bakılarak yapının hangi teknik şartnameye uygun yapıldığının kontrolü yapılabilir.

Bölgenin zemin grubunun araştırılması; eğer zayıf bir zemin üzerinde ise gerekli önlemlerin alınıp alınmadığının sorgulanması, temel seçiminin uygunluğunun araştırılması; imalat aşamasında kullanılan beton ve çelik sınıflarının yeterli düzeyde olup olmadığının incelenmesi konuları önemlidir.

Bina güçlendirme metotları nelerdir?

• Kolon sünekliğini artırmaya yönelik betonarme sargı, çelik sargı ve lifli polimer sargı uygulamaları
• Kolon eğilme kapasitelerinin artırılmasına yönelik kolon kesiti büyültme uygulamaları
• Kiriş elemanların sünekliğinin artırılmasına yönelik dıştan etriye ekleme ve lifli polimer ile sarma uygulamaları
• Bölme duvarların güçlendirilmesi için hasır çelik donatılı özel sıva uygulamaları, lifli polimerler ile güçlendirme
• Yanal rijitliği ve dayanımı yetersiz olan betonarme taşıyıcılar için çerçeve düzlemi içinde ve çerçeve düzlemine bitişik yerinde dökme betonarme perde uygulamaları mevcuttur.

Binanın ve Evin Sağlam Olduğu Nasıl Anlaşılır?

1. Yapının üzerine inşa edildiği zeminin özellikleri belirlenir,
2. Yapının projesinin mevcut olup olmadığı, varsa projesine uygun olarak inşa edilip edilmediği ve projesine uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı belirlenir,
3. Projesi bulunmayan yapıların rölevesi ve taşıyıcı sistemi belirlenir,
4. Kullanılan beton kalitesi ve donatı çeşidi belirlenir,
5. Tüm bu veriler ilgili yönetmelikler ve bilgisayar programları ile detaylı olarak analiz edilir,
6. Ortaya çıkması muhtemel hasarlar belirlenir,
7. Alınması gereken önlemler ve uygulamalar belirtilir.

Binaların ömrü ne kadar?

Her binanın belirli bir kullanım ömrü bulunmakta olup ancak bunun için kesin bir tarih aralığı belirlenmesi pek mümkün değildir. Bunun nedeni yapının ömrünü etkileyen faktörlerin değişken olması ve yine yapının kendi özelliklerinin de ömrüne etki etmesidir.
binaların ömrünü hızlı bir şekilde tüketen başlıca faktör kesinlikle korozyondur.
ülkemizde ki ortalama bina ömrü 50 ila 60 yıl arasında değişkenlik göstermektedir.

Risk Tespiti Nasıl Yapılır?

Binanızın depreme hazır olmadığını düşünüyorsanız risk tespiti yaptırmalısınız. iki tür test var. Biri ‘deprem dayanıklılık raporu’ diğeri ise ‘risk tespiti’. 5 katlı 10 daireli bir binada tespit yaptırmanın bedeli 3 bin 500-4 bin lira. Deprem dayanıklılık testini bağımsız firmalar yapıyor, sonuçlarını da o binada yaşayanlarla paylaşıyor.

Risk tespiti ise farklı. Çünkü bu tespiti yaptırsanız ve binanız riskli çıkarsa geri dönüşü olmayan bir yıkım süreci başlıyor. Riskli binaların tespiti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış kurumlara tapu ve kimlik fotokopisi ile başvurmanız gerekiyor. (Lisanslı kuruluşları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’nden öğrenebilirsiniz) Bu kurumlar binanıza ilişkin bir rapor hazırlıyor ve 7 gün içinde belediyeye gönderiliyor. İnceleme sonucunda riskli olduğu belirlenen binalar, 10 iş günü içinde Altyapı Kentsel Dönüşüm il Müdürlüğü’ne ve Tapu Müdürlüğü’ne yazılı olarak bildiriliyor.

Deprem risk analizi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın lisans verdiği yapı denetim firmalarına başvurmak gerektiğini belirten Maden, ilgili firmanın binadan gerekli malzeme örneklerini alarak cihazlar ile binada ölçüm yaptığını dile getiriyor. Maden, alınan malzeme örneklerinin laboratuvarda incelenerek binanın mevcut durumda riskli olup olmadığının anlaşılabileceğini söylüyor.

Şunu hiç bir zaman unutmamak gerekir deprem öldürmez, çürük binalar öldürür. Bu nedenle, depreme dayanıklı yapılar inşa etmek, depreme dayanıklı olmayan binaları tespit edip gerekli yaptırımları uygulamak hayat kurtarır.