Süneklik Nedir?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Süneklik nedir sorusunun cevabını birçok mimar ve mühendis dahi tam olarak bilmemektedir. Süneklik kısaca açıklamak gerekirse bir sistem ya da elemanın taşıma kapasitende herhangi bir değişiklik olmadan yani kaybetmeden esneyebilme, şeklini değiştirme özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere süneklik oldukça hassas ve üzerinde dikkat edilmesi gereken bir konudur. Bu olay genel olarak yapıların depreme karşı daha az hasar olması için oldukça önemlidir ve bu sebeple yeni yapıların hemen hepsinde kullanılmaktadır ve kullanılması da oldukça önemlidir.

Süneklik yapının taşıyıcı elemanlarının etkileşerek birbirlerine daha fazla yardımda bulunmaları, düşey yükler altından daha çok dinamik deprem etkilerinin karşılanması için önem kazandığı görülmüştür.

Bu süneklik yapısının başarılı olması için büyük elastik ötesi yer değiştirmelerde de devam ettirebilmesi gereklidir. Bunun için de taşıyıcı sistemin yatay yük dayanımının büyük bir kısmına bu işlemin uygulanması gerecektir. Süneklik oldukça önemli bir kavramdır.

Bu sebeple süneklik nedir sorusunu iyi bir şekilde kavramak gerekir ve yapılan binalarda ve diğer yapılarsa sünekliğin başarılı bir şekilde uygulanması için profesyonel bir ekiple çalışmak gerekir. Çünkü yapılan araştırmalar sonucunda depremlerde zarar gören binaların birçoğunda sünekliğin sağlanamadığı binalardan çıktığı görülmüştür.

Sünekliği bir kere de matematiksel olarak cevaplamak gerekirse, süneklik ulaşabilecek şekil değiştirmeyle açıklanır.

Bu da ulaşılabilecek toplam yer değiştirmenin şekil değiştirmesinin elastik sınıra erişildiğindeki yer değiştirme sonucunda çıkacak şekil değiştirmeye bölünmesiyle ortaya çıkacaktır. İşte bu bölme işlemindeki sonuç sünekliği verecektir.

Önemli olan bu oranın kabul edilebilir seviyede olmasıdır. Eğer bu seviyedeyse yapının süneklik derecesinin başarılı olduğunu rahatlıkla söylemek mümkün olacaktır.

Sünekliğin Depremdeki Etkisi

Sünekliğin depremdeki etkisi oldukça barizdir. Burada amaçlanan nokta depremde oluşacak kesitin elastik sınırı geçmesi sonucunda etkilerde önemli bir değişiklik meydana gelmeden elastik sınırı geçmesi ve sünerek şekil değiştirmesidir.

Bu başarıldığı takdirde depremin dinamik etkisi, elastik enerji türüne dönüştürülmüş olacaktır bu da depremin yapıya verdiği hasarı minimum seviyeye çekecektir böylece can kaybının önüne geçilmiş olacaktır.

Süneklik düzeyi ne kadar artarsa yapı da o kadar sağlam olacaktır. Amaçlanan nokta da zaten budur. Peki bir yapının süneklik düzeyini artıran ve otomatik olarak da depremde oluşacak hasarı azaltan unsurlar nelerdir ve nelere dikkat etmek gerekir bunları kısaca incelemek gerekirse;

• Kiriş ve kolonlarda sık etriye düzeni şarttır. Bu sık etriye düzeni hem betonun dayanım seviyesini yükselteceği gibi aynı zamana süneklik düzeyini de artıracak bir unsurdur. Bu sebeple depremlerde en çok zorlanacağı tahmin edilen kolon-kiriş birleşim bölgelerine bu işlem başarılı bir şekilde uygulanmalıdır.
• Betonarme elemanlarda, gevrek elemanlara oranla sünek güç tükenmesinin daha önce ortaya çıkması gerekir.

Tabii ki depremden sadece süneklik derecesine dikkat edilerek korunmak mümkün olmayacaktır. Fakat süneklik de depremden korunmak için uygulanması gereken yöntemlerden bir tanesidir.