Gayrimenkul hukuku kapsamında sıkça karşılaşılan ama pek çok kişinin ne anlama geldiğini bilmediği kavramlardan biri de ecrimisildir. Özellikle miras kalan taşınmazlar söz konusu olduğunda gündeme gelen ecrimisil davaları, taşınmazı izinsiz kullanan kişilerden geçmişe dönük tazminat alınmasını konu edinir.
Bu yazımızda, “Ecrimisil nedir?”, “Kimler ecrimisil davası açabilir?” ve “Mirasçılar arasında ecrimisil nasıl sonuçlanır?” gibi sık sorulan sorulara yanıt veriyoruz.
Ecrimisil, bir taşınmazın malikinin izni olmaksızın başkası tarafından kullanılması durumunda, malikin veya hak sahibinin açtığı haksız işgal tazminatı davasıdır. Genellikle tarla, arsa, konut, bahçe gibi gayrimenkuller üzerinde uygulanır.
Bu tazminat, hukuken geçerli bir sözleşme olmadan bir taşınmazdan haksız şekilde faydalanan kişi veya kurumdan istenir. Ecrimisil, kira benzeri bir bedeldir; ancak kira sözleşmesine dayanmaz, tamamen haksız kullanım nedeniyle ortaya çıkar.
Ecrimisil genellikle aşağıdaki durumlarda söz konusu olur:
Miras kalan bir taşınmazı sadece bir mirasçının diğerlerinin izni olmadan kullanması
Bir kamu arazisinin vatandaş tarafından izinsiz işgal edilmesi
Ortak mülkiyete konu bir taşınmazın izinsiz olarak ticari amaçla kullanılması
Komşu arsa sahibinin sınırı ihlal ederek başkasının arsasını kullanması
🔎 Önemli: Ecrimisil davasının açılabilmesi için taşınmazın izinsiz kullanılmış olması ve bu kullanımın iyi niyetli olmaması gerekir.
Mirasçılar arasında en sık karşılaşılan anlaşmazlıklardan biri, birlikte sahip olunan taşınmazın bir kişi tarafından tek başına kullanılmasıdır. Bu durumda:
Diğer mirasçılar bu izinsiz kullanım nedeniyle ecrimisil talebinde bulunabilir.
Talep edilen tazminat, geriye dönük en fazla 5 yıl için hesaplanır.
Davacı mirasçı, taşınmazın kendi izni olmadan kullanıldığını ve kullanıcının kötü niyetli olduğunu ispatlamakla yükümlüdür.
Taşınmazın sahibinin rızası olmadan kullanılması
Kullanıcının iyi niyetli olmaması
Taşınmazın mülkiyetinin veya ortaklığının davacıya ait olması
Kullanımın belgelerle veya tanıklarla ispat edilebilmesi
Mal sahibi ya da mirasçı, Sulh Hukuk Mahkemesi veya Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak ecrimisil davası açar.
Davalıya mahkemeden bir tebligat gönderilir. Tebliğden itibaren genellikle 1 ay içinde savunma (itiraz) yapılabilir.
Mahkeme; tapu kayıtları, kullanım süreleri, emsal kira bedelleri, bilirkişi raporları ve tanık ifadelerini değerlendirir.
Haksız kullanım ispatlanırsa, mahkeme davalıyı geçmişe dönük ecrimisil bedelini ödemeye mahkûm eder.
Ecrimisil bedeli, taşınmazın bulunduğu bölgede geçerli olan emsal kira değerlerine göre hesaplanır. Örneğin, bir arsanın aylık kira bedeli 5.000 TL ise ve 2 yıl boyunca izinsiz kullanılmışsa:
Ecrimisil Bedeli = 5.000 TL x 24 ay = 120.000 TL
📌 Ancak bu hesaplama, bilirkişi raporlarıyla netleştirilir ve bazı durumlarda kullanım şekline göre artırılabilir.
Hayır. Ecrimisil ile kira arasında temel fark şudur:
Özellik | Kira | Ecrimisil |
---|---|---|
Sözleşme | Yazılı/sözlü olabilir | Hiçbir sözleşme yoktur |
Kullanım izni | Mal sahibi izinlidir | Mal sahibinin izni yoktur |
Yasal dayanak | Borçlar Kanunu | Türk Medeni Kanunu + Yargı Kararı |
Kapsam | Rızaya dayalı kullanım | Haksız işgal veya kullanım |
Ecrimisil, geriye dönük en fazla 5 yıl için talep edilebilir.
Zaman aşımı süresi dolmadan başvuru yapılmalıdır.
Haksız işgal devam ettiği sürece yeni dava açma hakkı da doğar.
Davayı açacak kişinin mutlaka taşınmaz üzerinde hak sahibi olması gerekir.
Kullanımı ispatlamak için tanık, fatura, belge, tapu kayıtları gibi deliller sunulmalıdır.
Ecrimisil bedeli istenirken iyi niyet ve kötü niyet farkı mutlaka belirtilmelidir.
Mahkeme süreci teknik ve hukuki bilgi gerektirebilir, bu nedenle avukat desteği önerilir.
Ecrimisil, mal sahibinin izni olmadan kullanılan taşınmazlar için geçmişe dönük tazminat isteme hakkıdır. Özellikle mirasçılar arasında sıkça görülen bu davalar, hak sahiplerinin zararlarını tazmin etmeleri ve mülkiyet haklarının korunması açısından büyük önem taşır.
Dava süreci, hukuki belgeler ve delillere dayalı olarak yürütülür. Kullanımın kötü niyetle yapıldığı ispatlandığında, taşınmazı kullanan kişi geriye dönük ecrimisil ödemekle yükümlü hale gelir.